شناسایی و تبیین فرهنگ برنامه درسی بر اساس تفسیر تسنیم

Abstract

این پژوهش با هدف "تبیین و شناسایی فرهنگ برنامه درسی در تفسیر تسنیم" انجام شد؛ بدین منظور، پیشینه نظری و پژوهشی فرهنگ برنامه درسی مورد مطالعه قرار گرفت و با توجه به هدف اصلی پژوهش، تفسیر تسنیم به‌عنوان جامعه تحقیق مورد مطالعه قرار گرفت و با استفاده از پژوهش کیفی و از طریق تحلیل محتوای کیفی داده‌ها به استخراج ویژگیهای عناصر فرهنگ برنامه درسی از تفسیر تسنیم پرداخته، و ویژگیهای عناصر فرهنگ برنامه درسی شامل مفروضات بنیادی، برنامه‌ریزی، محیط، محتوا، ارزشیابی، معلم و یادگیرنده تعیین شد. نتایج پژوهش حاکی است که از دغدغه‌های اصلی این فرهنگ، رسیدن به غایت الهی است که همان شهود و معرفت است. نوع نگاه به یادگیرندگان در این فرهنگ، نگاه منحصربه‌فرد به هر یادگیرنده است. موضوعات درسی این فرهنگ در راستای رسیدن به اهداف و پاسخگویی به ابعاد وجودی انسان و برآمده از نیازهای جامعه است. و محتواهای تک‌بعدی که به قلمروهای مختلف وجودی انسان توجهی ندارد در دستور کار قرار نمی‌گیرد. مدافعان و پیروان این فرهنگ بهره‌گیری از منابع کل محیط با هدف ایجاد تعاملات و کنشها در جهت یادگیری را در برنامه‌ کار خود قرار می‌دهند. قدرت در برنامه‌ریزی انحصاری نیست. طراحی برنامه‌ درسی، فرایند است نه غایت و به نظر می‌رسد معلم، یادگیرنده، والدین، حتی اعضای اجتماع و مدیر همگی در خلق برنامه‌ درسی نقش دارند. البته سهم همه یکسان نیست و تدوین برنامه‌ درسی، گفتمانی وسیع و گسترده است.