مطالعة پتانسیل تجاری ایران از دیدگاه تجارت درون صنعت

Abstract

<em>اندازه‌گیری تجارت درون صنعت </em><em>(IIT)</em><em><strong>[1]</strong></em><em> برای کشورها موضوع مهمی است که لزوم توجه به آن برای شناخت پتانسیل تجاری کشورها و رابطة تجاری آنها با یکدیگر احساس می‌شود. در این مقاله، سهم تجارت درون صنعت متقابل ایران با سایر کشورهای جهان طی دوره 1998-2002 با استفاده از شاخص گروبل- لوید<strong>[2]</strong> </em><em>(G-L)</em><em> اندازه‌گیری و محاسبه شده ‌است و با آزمون همبستگی مشخص شده که این روش با سایر روشهای اندازه‌گیری این شاخص تفاوت معنی‌داری ندارد. </em> <br /><em> اندازه‌گیری تجارت درون صنعت متقابل ایران با سایر کشورها براساس گروه کالایی با کد پنج رقمی استاندارد<strong>[3]</strong> </em><em>SITC</em><em> محاسبه شده و نشان می‌دهد که متوسط تجارت درون صنعت ایران در سالهای 1998 و 2002 به ترتیب 14/17 و 82/27 درصد بوده است. همچنین، تجارت درون صنعت بر اساس گروه کالایی با کد تعرفه‌ای شش رقمی<strong>[4]</strong> </em><em>HS</em><em> محاسبه گردیده که نشان می‌دهد متوسط آن در ایران در سالهای 1998 و 2002 به ترتیب، 28/9 و 2/14 درصد بوده است. مقایسة نتایج دو روش محاسبه، پاسخ به این پرسش است که سهم تجارت درون صنعت با استاندارد </em><em>HS</em><em> به میزان ثابتی پایین‌تر از سهم تجارت درون صنعت با استاندارد </em><em>SITC</em><em> است، ولی هر دو دارای روند تغییرات مشابهی هستند</em> <br /><em> به منظور ارزیابی دقیق‌تر جریان تجاری ایران به لحاظ اهمیت مکانی و منطقه‌ای شاخص تجارت درون صنعت ایران در چارچوب بلوک‌های منتخب اقتصادی- تجاری نیز محاسبه گردیده است، به‌طوری که نتایج گویای این واقعیت است که سهم تجارت درون صنعت ایران بیشترین همگرایی را در بین بلوکهای منتخب با سازمان کنفرانس اسلامی </em><em>(OIC)</em><em> در راستای تحقق بازار مشترک اسلامی دارد.</em> <br /><strong> </strong> <br /><br clear="all" /> <br /> <br />1. Intra Industry Trade <br /> <br /> <br />2. Grubel – Lloyd <br /> <br /> <br />3. Standard International Trade Classification <br /> <br /> <br />4. Harmonized Commodity Description and Coding System