نقد نظریه عدم حرمت ربا در قرض‌های تولیدی و تجاری

Abstract

<em>در طول تاریخ فقاهت اسلام تا قبل از سده اخیر، در حرمت ربا هیچ تفاوتی بین ربای مصرفی و ربای تولیدی در فتوای فقهای شیعه و سنی دیده نمی‌شود. با گسترش نظام سرمایه‌داری و نفوذ آن به کشورهای اسلامی، بسیاری از تجار، صاحبان صنایع و بانکداران با مسأله تحریم ربا مواجه بودند. برای حل این مشکل گروهی از فقها و عالمان دین الگوی بانکداری بدون ربا را مطرح کردند و گروهی دیگر، با ملاک ضرورت حفظ اداره زندگی اقتصادی و اجتماعی، سعی نمودند تفسیرهای جدیدی از ربا را ارائه دهند. این گروه معتقدند آنچه به صورت ربا در اسلام تحریم شده، ربا در قرض‌های مصرفی است و با </em><em>ادلّه </em><em>دهگانه ادعا دارند که بهره در قرض‌های تولیدی و تجاری ربا و حرام نیست.</em> <em>این مقاله به روش توصیفی تحلیلی و با بررسی پیشینه </em><em>تاریخی</em><em> ربا و دلایل تحریم آن، به نقد و بررسی این ادلّه دهگانه می‌پردازد تا نشان دهد که هیچ یک از این دلائل تمام و کامل نیستند و ربا، چه در قرض‌های مصرفی و چه در قرض‌های تولیدی و تجاری از دیدگاه اسلام حرام است.</em>