طراحی الگوی رتبه‌بندی اعتباری بانک‌های اسلامی ایران

Abstract

به‌طورکلی در زمینه رتبه‌بندی بانک‌ها توسط مؤسسات رتبه‌بندی، دو نوع رتبه‌بندی «رتبه‌بندی مستقل یا توان مالی» و «رتبه‌بندی جامع یا اعتباری» وجود دارد. در رتبه‌بندی مستقل، توان مالی ذاتی بانک بدون در نظر گرفتن عوامل حمایتی بیرونی مانند حمایت سهامدارن موردارزیابی قرار می‌گیرد، اما در رتبه‌بندی جامع یا اعتباری، علاوه‌بر توانایی مالی ذاتی، احتمال و میزان حمایت بیرونی از بانک نیز مورد‌ارزیابی قرار می‌گیرد و رتبه‌کلی بانک بر آن اساس تعیین می‌گردد. غالب تحقیقاتی که در ایران در خصوص رتبه‌بندی شرکت‌ها یا بانک‌ها صورت گرفته است از نوع رتبه‌بندی مستقل یا توان مالی بوده است. تحقیق حاضر برای اولین‌بار به رتبه‌بندی جامع پرداخته است و تلاشی برای ارائه الگویی جهت رتبه‌بندی اعتباری بانک‌های اسلامی ایران که در بازار سرمایه پذیرفته‌شده‌اند و اطلاعات مالی و عمومی آنها در دسترس است نیز می‌باشد. در این تحقیق ضمن استفاده از مبانی نظری و یافته‌های تجربی در زمینه متدولوژی رتبه‌بندی اعتباری بانک‌ها، ابعاد و مؤلفه‌ها و شاخص‌های رتبه‌بندی اعتباری بانک‌ها موردمطالعه و بررسی قرار گرفت و استفاده از شرایط محیطی ایران، پرسشنامه مربوطه سؤال طراحی و در اختیار تعدادی از صاحب‌نظران و خبرگان حوزه بانک‌ها و مؤسسات اعتباری قرار گرفت و دیدگاه‌های ایشان راجع به ابعاد، مؤلفه‌ها و شاخص‌های رتبه‌بندی اعتباری بانک‌ها با توجه به آزمون‌های به‌عمل‌آمده منجربه طراحی الگوی نهایی شامل 4 بُعد، 13 مؤلفه و 61 شاخص شده است.