سهام خزانه و چالش‌های نظری پیرامون آن

Abstract

سهام خزانه به معنای اخص، سهامی است که از سوی ناشر بازخریداری شده، به تملک آن در آمده و به منظور عرضه مجدد آن در آینده، نزد ناشر نگهداری می‌شود که کشورهای معدودی آن را صحیح می‌دانند و کشور ما نیز اخیراً آن را پذیرفته است. با وجود موجه بودن این نوع سهام از حیث تحلیل اقتصادی و مالی، از نظر تحلیل حقوقی به سادگی قابل توجیه نیست که در این نگاره براساس دو روش توصیفی و تحلیلی، دیدگاه‌های مختلف پیرامون ماهیت سهم را بررسی نموده و برمبنای تأسیس‌های حقوق اسلامی به نقد آن پرداخته‌ایم. در این رابطه به نظر می‌رسد برمبنای هیچ یک از دیدگاه رایج پیرامون ماهیت سهم، سهام خزانه به معنای بازخرید سهم و تملیک آن به شرکت ناشر قابل توجیه نیست و می‌بایست آن را نوعی سلب یا فک یا حبس مالکیت تلقی نمود. البته برمبنای دیدگاه گروهی از فقها که سهم را نوعی مالکیت مشاع در اصل سرمایه می‌دانند، می‌توان تملیک سهم به خود شرکت را نیز موجه دانست.