بررسی انعطاف‌پذیری ابزارهای مالی اسلامی جهت تأمین مالی بودجه دولت

Abstract

با توجه ضرورت تأمین مالی هزینه‌های دولت و لزوم بررسی روش‌های کارآمد برای تأمین مالی این هزینه‌ها، در مقالۀ حاضر، ابتدا به اختصار مطالعات صورت‌گرفته در زمینۀ تنوع‌بخشی به انواع اوراق بهادار اسلامی بررسی و سپس به‌روش توصیفی با استفاده از منابع معتبر، انواع هزینه‌های دولت و نحوه تأمین مالی آن‌ها از طریق صکوک تبیین می‌گردد. این مقاله درصدد دستیابی به پاسخ این دو پرسش است: (1) کدام‌یک از ابزارهای مالی اسلامی، دارای بیش‌ترین دامنه کاربرد (انعطاف‌پذیری) در تأمین نیازهای مالی دولت می‌باشند؟ (2) کدام‌یک از نیازهای مالی دولت با سهولت بیشتری تأمین مالی می‌شود؟ نتایج بررسی‌های صورت‌گرفته نشان‌دهنده این است که اسناد خزانه اسلامی دارای بیش‌ترین کاربرد در تأمین مالی هزینه‌های دولت بوده و پس از آن اوراق استصناع و اوراق جعاله دارای بیش‌ترین انعطاف‌پذیری در تأمین هزینه‌های دولت می‌باشند. از طرفی، هزینه‌های مرتبط با خرید کالاهای موردنیاز دولت با سهولت بیشتری تأمین مالی می‌شوند. هزینه‌های مرتبط با اجرای طرح‌های عمرانی جدید و هزینه تکمیل طرح‌های عمرانی نیمه‌تمام در رتبه‌های بعدی قرار دارند.