تحلیل سناریوی تأثیرات آینده فعالیت جریان‌های تکفیری مدرن بر محیط امنیتی جمهوری اسلامی ایران و راهبردهای مقابله‌ای آن

Abstract

پدیده جریان تکفیری که در اذهان عموم، از آن به جریان اسلام انحرافی یاد شده و برای آن مؤیدات تاریخی و سیر تحولی ترسیم می‌نمایند، در واقع رویکردی نوین در ادبیات جناح سلطه برای مقابله با جهان اسلام است. برخلاف ظواهر امر، از نظر مفهومی، افتراقات عمیقی با جریان مرسوم وهابیت داشته و در حقیقت از نوعی اصالت مفهومی برخوردار است؛ لذا مصونیت جامعه اطلاعاتی جمهوری اسلامی ایران از غافلگیری راهبردی نیازمند پاسخ به دو سؤال اصلی است: 1- ماهیت فرانو این جریان چگونه خواهد بود؟ 2- اثرات تحرکات آتی جریان مذکور بر محیط امنیتی جمهوری اسلامی ایران چیست؟ ازاین‌رو باید با ابزاری متناسب، بدان توجه کرد. مطالعه تطبیقی در این‌گونه موارد به تنهایی کافی نبوده و می‌بایست با نگاه «آینده‌نگر» به موضوع پرداخت؛ زیرا جریانی پویا و مدام در حال تحول و دگرگونی است. بر همین اساس در این پژوهش با بررسی مختصر سیر تاریخی منتسب به این جریان، اسلاف آن مورد بررسی قرارگرفته و در ادامه با بررسی تحلیلیِ محیط راهبردی، نشانک‌های ضعیفِ آن مورد توجه قرار گرفته و در انتها تحلیل سناریوی این جریان، انجام پذیرفته است. با توجه به ماهیت جدید و منحصر به فرد این جریان، روش تحقیق آن از نوع کیفی-توصیفی و با تکیه ‌بر نظر خبرگان در قالب دلفی انجام شده است. نتایج پژوهش در قالب 4 سناریو تحت عناوین نبرد گوزن‌ها، خرس سیبری، دومینویی و آتش زیر خاکستر توصیف گردیده‌اند.