ارائه مدل تحلیلی برای پدافند غیرعامل شهرها (مطالعۀ موردی: شهر ارومیه

Abstract

<em>شهرها به­دلیل تراکم بالای جمعیت و هم‌چنین محل انباشت سرمایه، مهم‌ترین هدف برای خطرات ناشی از تهاجم دشمن بشمار می‌روند. بر همین اساس، این تحقیق بر آن است تا با بررسی</em><em>و</em><em>شناخت شاخص‌های مؤثر، میزان آسیب‌پذیری مناطق پنج‌گانۀ شهر ارومیه را در</em><em>برابر</em><em>خطرات</em><em>ناشی</em><em>از</em><em>حوادث غیرمترقبه و جنگ براساس اصول پدافند غیرعامل رتبه‌بندی نماید. این تحقیق با توجه به هدف آن از نوع تحقیقات کاربردی بوده و با توجه به روش انجام کار، از ماهیتی تحلیلی برخوردار هست. در این پژوهش پس از مطالعه و بررسی اسناد و منابع مرتبط با پدافند غیرعامل، تعداد 14 شاخص مرتبط با برخی از اصول پدافند غیرعامل ازجمله اصول پراکندگی، مقاوم‌سازی و مکان‌یابی انتخاب شده و سپس برای وزن­دهی به شاخص‌ها از روش فرایند تحلیل سلسله­مراتبی استفاده شده است. جهت انجام تحلیل‌های مکانی، ابتدا لایه‌های اطلاعاتی شاخص‌ها در نرم‌افزار سیستم اطلاعات جغرافیایی رقومی سازی و ویرایش شده و با تبدیل لایه‌های اطلاعاتی به «رستر» و طبقه‌بندی آنها، ضریب اهمیت محاسبه شده با روش فرایند تحلیل سلسله­مراتبی، در هر یک از شاخص‌ها ضرب شده و با به‌کارگیری جمع وزنی در ترکیب شاخص‌ها، به سنجش میزان آسیب‌پذیری در مناطق پنج‌گانۀ شهر ارومیه پرداخته شده است. در گام نهایی نیز آسیب‌پذیری شهر ارومیه به تفکیک مناطق پنج‌گانه و براساس مدل «تاپسیس» رتبه‌بندی شده است. نتایج بیانگر آن است که میزان آسیب‌پذیری مناطق پنج‌گانۀ شهر ارومیه به ترتیب از بیشتر به کمتر، شامل مناطق پنج، یک، سه، چهار و درنهایت منطقۀ دو می­باشد و عمدۀ موارد، با ضعف در رعایت اصل پراکندگی، مقاوم­سازی و مکان­یابی مرتبط است.</em>