مقایسه تحمل 33 رقم سیب‌زمینی نسبت به سوسک کلرادوی سیب‌زمینی، (Leptinotarsa decemlineata (Col.: Chrysomelidae، در شرایط مزرعه در منطقه نقده آذربایجان‌غربی

Abstract

سوسک کلرادوی سیب‌زمینی، (Col.: Chrysomelidae)<em>Leptinotarsa</em> <em>decemlineata</em> ، مهم‌ترین آفت برگ‌خوار سیب‌زمینی در سراسر دنیا و ایران می‌باشد. در این تحقیق تحمل 33 رقم سیب‌زمینی نسبت به خسارت این آفت در دو سال (87-1386) در مزرعه مقایسه شد. در هر سال دو آزمایش تیمار و شاهد هر کدام در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 33 رقم سیب‌زمینی و سه تکرار اجرا گردید. هر آزمایش شامل سه بلوک بود. در هر سال حدود 15 روز مانده به زمان گل‌دهی روی هر بوته 40 عدد لارو متوسط (سن 2 و اوایل سن 3) رهاسازی گردید. سپس هر رقم بوسیله توری از رقم مجاور جدا گردید. آزمایش شاهد، بدون آلودگی نگهداری شد. کاهش عملکرد هر یک از ارقام نسبت به شاهد تعیین گردید. تجزیه خوشه‌ای به روش UPGMA بر اساس ضریب تشابه فاصله اقلیدسی و با استفاده از نرم‌افزار MINITAB15 انجام گرفت. تجزیه واریانس مرکب داده‌های آزمایش نشان داد که بین ارقام در تمامی صفات مورد بررسی اختلاف معنی‌دار وجود داشت (01/0<em>P </em><) و اثر متقابل رقم × سال نیز معنی‌دار بود (05/0<em>P </em><). تجزیه خوشه‌ای بر اساس درصد سطح خورده شده برگ ارقام و میزان کاهش عملکرد ارقام ناشی از خسارت آفت در دو سال آزمایشی نشان داد که ارقام "سانتانا"، "ساتینا"، "بریجت" و "کاردینال" با قرار گرفتن در یک خوشه بیشترین تحمل را در برابر خسارت آفت داشته‌اند. بین کاهش عملکرد محصول و درصد خوردگی سطح برگ همبستگی مثبت معنی‌دار در هر دو سال آزمایش مشاهده شد (05/0<em>P </em><).