شناسایی عوامل زمینه ای ارتقای مدیریت دانش در دانشکده‌های کشاورزی

Abstract

با ورود به هزارۀ سوم میلادی، شاهد تغییرات سریع در فناوری‌ها و شدت پیچیدگی محیط هستیم. در چنین شرایطی، ایجاد مزیت رقابتی پایدار، نیازمند نوع جدیدی از سازمان‌هاست که قابلیت خلق دانش کیفی را داشته باشند. مؤسسات آموزش عالی از جمله دانشکده‌های کشاورزی نیز برای مقابله با چالش‌های پیش رو، به خلق دانش و مدیریت بهینۀ آن نیاز دارند. به همین دلیل از مدیران دانشکده‌های کشاورزی انتظار می‌رود که با مدیریت هر چه بهتر و مؤثرتر دانش سازمانی به صورت سازماندهی‌شده و تلفیق آن در فرهنگ سازمانی، عملکرد دانشکده­های کشاورزی را بهبود بخشند. در این خصوص، شناخت عوامل مؤثر بر ارتقای مدیریت دانش می‌تواند راهنمایی برای مدیریت بهتر آن باشد.این تحقیق با هدف تبیین عوامل زمینه‌ای ارتقای مدیریت دانش در مؤسسات آموزش عالی کشاورزی صورت گرفته است. روش پژوهش، توصیفی- پیمایشی است. جامعۀ آماری تحقیق را کلیۀ اعضای هیئت علمی دانشکده‌های کشاورزی تشکیل دادند که 1482 نفر بودند و به روش نمونه‌گیری تصادفی طبقه‌ای با انتساب متناسب، 350 نفر انتخاب شدند. اطلاعات مورد نیاز با استفاده از پرسشنامه گردآوری شد. روایی پرسشنامه با بهره‌گیری از نظرهای متخصصان و پایایی آن با اندازه‌گیری آلفای کرونباخ (91/0) در مرحلۀ پیش‌آزمون تأیید شد. تحلیل عاملی عوامل مؤثر بر ارتقای مدیریت دانش در دانشکده‌های کشاورزی با استفاده از نرم‌افزارSPSS، به استخراج هفت عامل زیربنایی منجر شد. این عوامل شامل فرهنگ سازمانی دانش‌مدار، ساختار سازمانی انعطاف‌پذیر، توسعۀ حرفه‌ای دانشگران،ارزیابی و اندازه‌گیری، زیرساخت فناوری اطلاعات، الگوگیری و استراتژی بودند که در مجموع 22/67 درصد از واریانس عوامل زمینه‌ای مؤثر بر مدیریت دانش در دانشکده‌های کشاورزی را تبیین کردند. از این رو، پیشنهادهای زیر برای ارتقای مدیریت دانش در دانشکده‌های کشاورزی ارائه می‌شود:ارتقای فرهنگ مشارکتی برای تسهیم دانش، توسعۀ حرفه­ای منابع انسانی دانشگر به منزلۀ عنصر کلیدی در سیستم مدیریت دانش و جهت‌گیری دانایی محور در تعریف و تدوین چشم‌اندازها،اهداف و راهبردهای دانشکده‌های کشاورزی.