ارزیابی مشارکتی طرح تجهیز، نوسازی و یکپارچه‌سازی اراضی دشت میان‌دربند شهرستان کرمانشاه از نگاه کشاورزان

Abstract

کوچکی واحدهای بهره‌برداری و پراکندگی قطعات آن همواره از مهم‌ترین چالش‌های ساختاری نظام بهره‌برداری کشورمان بوده که آیندة توسعة کشاورزی را با تهدید جدی مواجه ساخته است. طرح تجهیز، نوسازی و یکپارچه‌سازی اراضی از جمله راهکارهایی است که می‌تواند تا حد زیادی این چالش را مرتفع سازد. با توجه به نقش کلیدی این گونه طرح‌ها در عمران و آبادانی مناطق روستایی و اقتصاد ملی، در پژوهش حاضر سعی شده ‌است به بررسی آسیب‌ها و مشکلات طرح تجهیز، نوسازی و یکپارچه‌سازی اراضی دشت میان‌در‌بند شهرستان کرمانشاه با استفاده از رهیافت مشارکتی پرداخته شود. به همین منظور، با تلفیقی از روش­های تحقیق کیفی (PRA و تئوری بنیانی) سه روستای جلوگیرة سفلی، صفی‌آباد و سراب‌شله به‌صورت روستاهای تحت پوشش طرح بررسی شدند. روش نمونه‌گیری با توجه به طبیعت تحقیق کیفی از نوع هدفمند انتخاب و اطلاعات لازم با استفاده از تکنیک‌های درخت مشکل، ماتریس رتبه‌بندی، گروه متمرکز و مصاحبة انفرادی جمع‌آوری شد. تجزیه‌و‌تحلیل اطلاعات نیز از طریق کدگذاری متداول در تئوری بنیانی انجام گرفت. یافته‌های حاصل نشان داد این طرح با مشکلاتی نظیر بی‌توجهی به مسائل زیست‌محیطی، به‌ویژه آسیب به خاک زارعی، نداشتن توجه کافی به ملاحظات فنی، بی‌توجهی به زیر‌ساخت‌های سنتی روستاها، ضعف دیدگاه‌های کل‌نگر، مشارکت نکردن کشاورزان، ضعف نیروی انسانی متخصص، پایبند نبودن مسئولان به تعهدات خود و زیان­های اقتصادی مواجه است. نتایج می‌تواند به‌منظور جلوگیری از تکرار چنین مشکلاتی در طراحی و انجام پروژه‌های آتی مورد استفادة برنامه‌ریزان و سیاست‌گذاران قرار گیرد.