ارزیابی سیاست های طرف تقاضای اقتصاد بر رشد تولید کشاورزی در ایران

Abstract

هدف اصلی مطالعة حاضر بررسی آثار دو سیاست عمدة­ طرف تقاضای اقتصاد، یعنی توسعة صنایع وابسته به کشاورزی و افزایش تقاضای خانوارها از محصولات این بخش بر رشد تولید در زیربخش­های کشاورزی است. به این منظور ماتریس حسابداری اجتماعی ایران بر مبنای آخرین جدول داده- ستاندة ایران در سال 1380 تدوین و ضرایب فزاینده مربوط به تولید و آثار درآمدی در چهار زیربخش عمدة کشاورزی محاسبه شد؛ سپس ضرایب فزاینده با استفاده از روش تحلیل ساختاری مسیر تجزیه شد تا آثار کوتاه­مدت این دو سیاست از آثار بلندمدت آن تفکیک شوند. نتایج نشان می­دهد که در بین صنایع وابسته به کشاورزی، توسعة تولید محصولات غذایی فراوری­شده آثار فراوانی بر رشد تولید همة محصولات خام کشاورزی هم در کوتاه­مدت و هم در بلندمدت دارد و پس از آن توسعة تولید سایر صنایع وابسته مثل دخانیات، قالی و قالیچه، هتل و رستوران و خود محصولات کشاورزی در جایگاه بعدی قرار می­گیرند. نتایج برآورد آثار درآمدی نیز نشان داد که اثر تزریق درآمد به همة گروه­های درآمدی خانوارها به­ویژه گروه­های کم درآمدتر بر رشد تولید محصولات خام غذایی بسیار چشمگیر است. به علاوه بازتوزیع درآمد از گروه­های بالادرآمد به گروه­های کم­درآمد نیز دارای آثار مشابهی است؛ بنابراین دو سیاست اخیر می­توانند گزینة مناسب سیاستی برای رشد محصولات کشاورزی هم در کوتاه­مدت و هم در بلندمدت در نظر گرفته شوند.