بهبود سامانة ایمنی جوجه‌های گوشتی با استفاده از تزریق درون تخم‌مرغی ویتامین‌های 25(OH) D3 و K3

Abstract

هدف این پژوهش بررسی تأثیر ویتامین­های (OH)D₃25 و K₃ با استفاده از تزریق درون تخم­مرغی بر سامانة ایمنی جوجه­های گوشتی بود. 800 تخم­ بارور مرغ مادر گوشتی راس 308 در طرح کامل تصادفی به‌صورت فاکتوریل (3×4) در دوازده تیمار، چهار تکرار و شانزده مشاهده، انجام گرفت. تیمارها شامل ویتامین D (0، 4/0، 6/0، 8/0 میکروگرم) و ویتامین K (0، 2، 6 میکروگرم) بودند. روز 18 جوجه­کشی تخم­های بارور، 5/0 میلی­لیتر از محلول­های آزمایشی و گروه کنترل 5/0 میلی­لیتر آب­مقطر دریافت کردند. پس از پایان جوجه‌کشی²، جوجه‌های نر برای 42 روز به سالن پرورشی منتقل شدند. برای بررسی ایمنی هومورال میزان 5/0 سی­سی محلول 10درصد SRBC (گلبول قرمز گوسفند) در روزهای 28 و 35 به یک قطعه جوجه از هر تکرار تزریق و در روزهای 35 و 42 خون‌گیری انجام شد. روز 24 برای ارزیابی ایمنی یاخته‌ای فیتو هم­آگلوتینین (PHA) به پردۀ انگشت پای جوجه­ها تزریق و یک و پنج روز بعد، برای اندازه­گیری میزان تورم پوست و ماندگاری تأثیر تیمارها، از شاخص تحریک پوستی استفاده شد. بر پایۀ نتایج، با افزایش سطح ویتامین K₃عیار پادتن (تیتر آنتی‌بادی) علیه ویروس نیوکاسل افزایش یافت (05/0<em>P</em><). بیشترین عیار پادتن علیه SRBC و غلظت IgG مربوط به سطح 4/0 میکروگرم D₃ و 6 میکروگرم K₃ بود (05/0<em>P</em><). بیشترین میزان شاخص تحریک مربوط به همین تیمار و کمترین میزان تحریک مربوط به تیمار 6 میکرولیتر K₃ بود (05/0<em>P</em><). درنهایت به نظر می­رسد که سطح 4/0 میکروگرم ویتامین D₃و6 میکروگرم ویتامین K₃ با اعمال اثر هم‌افزایی، موجب تقویت پاسخ ایمنی در جوجة گوشتی می­شود.