تأثیر جایگزینی بخشی از یونجه با تفالۀ چغندر، کاه بدون فرآوری و فراوری‌شده بر عملکرد گاوهای شیری پرتولید

Abstract

در این پژوهش، تأثیر جایگزینی بخشی از یونجۀ جیرۀ غذایی با پسماندهای جانبی پر الیاف (تفاله و کاه) بر عملکرد گاوهای شیرده پرتولید بررسی شد. شمار هشت رأس ﮔﺎو هلشتاین پرتولید (5/2±54 کیلوگرم شیر) در قالب ﻃﺮح ﻣﺮﺑﻊ ﻻﺗﯿﻦ 4×4 به چهار جیرۀ­ آزمایشی اختصاص یافتند. جیره­های آزمایشی حاوی میزان ثابتی ذرت سیلویی (سیلاژ) (2/19%) با نسبت متفاوتی از 1) 2/19% یونجه، 2) 8/3% یونجه، 8/5% کاه گندم و 8/5% تفالۀ چغندر (کاه-تفاله)، 3) 8/3% یونجه و 5/8% کاه (کاه) و 4) 8/3% یونجه و 2/10% کاه فراوری‌شده بودند. سطح انرژی، پروتئین و الیاف (peNDF) در همۀ جیره­ها یکسان بود، ولی الیاف هضم­نشده (uNDF) در جیره­های حاوی تفاله-کاه و کاه فراوری‌شده کمتر بود. نتایج نشان داد، جایگزینی یونجه با کاه-تفاله یا کاه فراوری‌شده منجر به افزایش گوارش­پذیری شد (01/0><em>P</em>). همچنین، خوراک مصرفی در گاوهای تغذیه‌شده با منبع‌های الیافی جایگزین بیشتر از گاوهای تغذیه‌شده با جیرۀ شاهد بود (01/0><em>P</em>). تولید شیر و ترکیب‌های شیر تحت تأثیر جیره­های آزمایشی قرار نگرفت. از همین رو، کارایی تولید شیر خام با تغذیۀ جیرۀ شاهد تمایل (08/0=<em>P</em>) به افزایش داشت. کارایی تولید شیر تصحیح‌شده برای چربی بین تیمارهای آزمایشی اختلافی نداشت. تغذیه با منبع‌های الیافی مختلف تأثیری بر pHشکمبه، اسیدهای چرب فرّار و رفتار جویدن نداشت، اما نسبت استات:پروپیونات (06/0=<em>P</em>) را افزایش داد. جایگزینی بخشی از یونجه با کاه با/بدون تفاله منجر به افزایش گوارش­پذیری و خوراک مصرفی شد ولی کارایی شیر خام تولیدی تمایل به کاهش داشت.