بررسی تأثیر ترکیبات فنولی پودر گیاه دارویی گل میمونی سازوئی (Scrophularia striata Boiss) بر مصرف خوراک، قابلیت هضم مواد مغذی، رفتار نشخوار و جمعیت پروتوزوآی شکمبه در گوسفند لری-بختیاری

Abstract

این آزمایش به‌منظور بررسی تأثیر ترکیبات فنولی پودر گیاه گل میمونی سازوئی (تشنه­داری) بر خوراک مصرفی، هضم و تخمیر، روند نشخوار و بوم‌سازگان (اکوسیستم) شکمبة گوسفندان لری- بختیاری طراحی شد. در این آزمایش دوازده رأس بره با سن نزدیک به شش ماه و میانگین وزن 5/1±30 کیلوگرم با جیره­های شاهد (بدون گل میمونی)، 3 و 6 درصد گل میمونی سازوئی برای یک ماه تغذیه شدند. مصرف خوراک، قابلیت هضم، فعالیت نشخوار، سوخت‌وسازگر (متابولیت) ‌های خونی و گونه­های پروتوزوآ بررسی شدند. نتایج نشان داد استفاده از گیاه گل میمونی تأثیری بر میزان مصرف مادة خشک و مادة آلی، میانگین افزایش وزن روزانه و ضریب تبدیل خوراک نداشت (05/0P). قابلیت هضم NDF و ADF در تیمارهای حاوی گل میمونی سازوئی بیشتر از شاهد بود (05/0>P). میزان نشخوار به ازای مادة خشک و NDF مصرفی در تیمار 3 درصد گل میمونی افزایش یافت (05/0>P). تیمار 6 درصد موجب کاهش معنی­دار گلوکز، اوره و کلسترول خون شد (05/0>P). میزان نیتروژن آمونیاکی در تیمار حاوی 6 درصد گل میمونی کاهش معنی­داری را در مقایسه با دیگر تیمارها داشت (05/0>P). نتایج نشان داد جمعیت کل پروتوزوآ و گونه­های پروتوزوآیی (انتودینیوم، دیپلودینیوم، اپیدینیوم و افریوسکولکس) در تیمارهای حاوی گل میمونی کاهش معنی‌داری نشان داد (05/0>P). با توجه به تأثیر ترکیبات مؤثرة گیاه کامل گل میمونی سازوئی بر بهبود هضم و تخمیر شکمبه‌ای از جمله کاهش آمونیاک و تولید گاز شاید بتوان میزان کمتر آن (3درصد) را در جیرة گوسفند لری- بختیاری استفاده کرد.