ویژگی‌های جمعیت‌شناختی مرگ ناشی از قتل در ایران در طی سال‌های 1390 تا 1396

Abstract

اهداف: مرگ ناشی از خشونت یا همان قتل به ‌عنوان خط قرمز وضعیت سلامت اجتماعی است. هدف این پژوهش شناخت وضعیت جمعیت‌شناختی و پراکندگی جغرافیایی قتل در ایران در دوره زمانی 96-1390 بود. مواد و روش‌ها: این مطالعه طولی و توصیفی با استفاده از تحلیل داده‌های ثانویه صورت گرفت. داده‌های کل مرگ‌ومیر ناشی از قتل طی سال‌های 1390 تا 1396 از سازمان ثبت احوال و بر اساس طبقه‌بندی بین‌المللی گروه علت مرگ (ICD10) استخراج شد. جمعیت هر استان جهت محاسبه میزان مرگ در جمعیت برگرفته از سرشماری عمومی نفوس و مسکن در دو سال 1390 و 1395 بود. تمامی داده‌ها به تفکیک جنس، سن، فصل و استان بود. از شاخص استاندارد میزان جهت مقایسه پراکندگی جغرافیایی، از شاخص نسبت میزان جهت مقایسه جنسی، از شاخص تفاضل میزان جهت تحلیل تغییرات در طی زمان و از شاخص سال‌های عمر از دست رفته جهت تحلیل سنی و اثرات جمعیتی قتل استفاده شد. یافته‌ها: در فاصله 7 ساله 1390 تا 1396 به‌طور متوسط سالانه 1360 مورد قتل در کشور ثبت شده بود. میزان قتل در طی دوره به‌ویژه برای زنان در حال کاهش بود، در سال 1395 میزان قتل در مردان 7/7 برابر زنان بود. به صورت فصلی به ترتیب کمترین و بیشترین میزان در زمستان و بهار و در ترکیب سنی و جنسی، بیشترین میزان قتل در مردان جوان بود. نتیجه‌گیری: قتل در مردان جوان زنگ خطری برای سلامت اجتماعی و باعث سال‌های عمر از دست ‌رفته در نیروی انسانی است. بالا بودن این میزان در استان‌های با سطح توسعه پایین و دارای خرده‌فرهنگ‌های قومی نیازمند برنامه‌های منطقه‌ای جهت کاهش این مسئله در کشور است. لازم است برنامه‌های ویژه‌ای برای پرکردن اوقات فراغت جوانان به ویژه در مناطق پرخطر اجرا شود.