تأثیر سیال‌سازی بر زمان خشک کردن و پارامترهای کیفی روغن کلزا

Abstract

با توجه به اهمیت کلزا به عنوان یکی از محصولات مهم دانه‌های روغنی در جهان، کشت وتوسعه این محصول در کشور و تولید روغن خوراکی از آن در سالهای اخیر شدیداً مورد توجه بخش کشاورزی و سایر بخش‌های ذیربط می‌باشد. در برخی نقاط شمالی کشور بالاخص استانهای گلستان و مازندران، بالا بودن رطوبت هوا در هنگام برداشت و انبار مانی نسبت به مناطق دیگر تولید کلزا، باعث بروز فساد و کپک زدگی در مدت انبارمانی این محصول می‌شود. لذا تقلیل رطوبت محصول به حدود مجاز برای نگهداری طولانی، از موارد بسیار مهم و مطلوب بخصوص در مناطق دارای رطوبت نسبی بالا می‌باشد و کاربرد روشهای جدید و کارا که با حفظ خواص کیفی به وسیله آنها بتوان زمان خشک کردن را کم نمود، همواره در تولید و فراوری این محصول در مناطق مرطوب مدنظر می‌باشد. در این تحقیق با استفاده از یک دستگاه خشک‌کن‌آزمایشگاهی نوع بستر سیال، تأثیر پارامترهای دما و سیال‌سازی بستر کلزا در هوای گرم توسط خشک‌کن در محدوده 30 تا °C100، بر روی روند و زمان خشک شدن و نیز شاخص‌های کمی و کیفی روغن استحصالی نظیر درصد روغن، درصد اسیدهای چرب آزاد (اسیدیته)، اندیس پراکسید و رنگ روغن در تیمارهای خشک شده با دستگاه و شرایط طبیعی، بررسی شد. نتایج بدست آمده نشان داد که افزایش دما در محدوده 60 تا °C100 دارای تأثیر کمتری بر روی کاهش زمان خشک شدن نسبت به تغییرات دما در محدوده 30 تا °C 60 دارد. سیال سازی محصول نیز علاوه بر کاهش معنی‌دار زمان خشک شدن، بر برخی خصوصیات کیفی روغن نظیر رنگ و اسیدیته تأثیر بهینه دارد. همچنین نتیجه‌گیری شد که سیال سازی تأثیرمعنی‌داری بر مقدار روغن استحصالی و عدد پراکسید آن ندارد.