مطالعه عوامل موثر بر توسعه مکانیزاسیون برنج در استان گیلان با تکنیک دلفی

Abstract

افزایش هزینه­های تولید برنج از دغدغه­های تولید این محصول در ایران است. بنابراین، توسعه مکانیزاسیون کشت برنج به منظور کاهش هزینه­های تولید آن، یک ضرورت است. در این راستا، به منظور شناسایی پیش­برنده­ها و بازدارنده­های مکانیزاسیون کشت برنج در استان گیلان، تحقیقی به روش دلفی در سه مرحله انجام گرفت. با مشورت اساتید دانشگا­هی گیلان و پژوهشگران بخش فنی و مهندسی موسسه تحقیقات برنج کشور، تعداد 30 نفر کارشناس خبره مکانیزاسیون برنج شامل کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی استان گیلان و ادارات کشاورزی تابعه (مدیریت­های کشاورزی شهرستان­های رودسر، لنگرود، املش، لاهیجان، سیاهکل، آستانه اشرفیه، رشت، انزلی، صومعه­سرا، فومن، شفت، ماسال، تالش و آستارا) و همچنین کارشناسان مکانیزاسیون بخش فنی و مهندسی موسسه تحقیقات برنج کشور، به عنوان مخاطبان تحقیق، شناسایی و انتخاب شدند. نتایج نشان داد که "توسعه زیرساخت­های مکانیزاسیون همچون افزایش تعداد بانک نشاء" با کسب 5/97 درصد از توافق نهایی" کارشناسان مکانیزاسیون استان گیلان و "ارتقاء سطح خدمات پس از فروش ماشین­آلات به خصوص ماشین­آلات و تجهیزات وارداتی" با کسب 8/95 درصد از توافق کارشناسان، به­ترتیب به عنوان مهمترین عوامل پیش­برنده توسعه مکانیزاسیون کشاورزی در استان گیلان بودند. همچنین مطالعه دلفی بازدارنده­ها بیانگر آن بود که "کوچک­بودن و پراکندگی اراضی شالیکاری در استان گیلان" با کسب 1/94 درصد از توافق نهایی کارشناسان مخاطب و "قیمت پایین برنج سفید"با کسب 5/92 درصد از توافق کارشناسان مکانیزاسیون برنج در استان گیلان نیز به عنوان مهمترین عوامل بازدارنده بودند. بنابراین، توجه به زیرساخت­های مکانیزاسیون کشاورزی، اعتمادسازی در راستای تامین کلیه خدمات بعد از فروش، اهتمام به تجمیع اراضی شالیکاری کوچک و سیاست­گذاری مناسب در راستای خرید تضمینی برنج با قیمتی متناسب با نرخ تورم، از اقدامات مهمی است که باید مورد توجه متولیان وزارت کشاورزی قرار گیرد.