کاستیهای برنامه‌های آموزش مهندسی ایران

Abstract

پیش نیاز هر اقدامی برای ارتقای آموزش مهندسی ایران شناسایی کاستیهای کنونی آن است. روشی کارامد برای تعیین جایگاه آموزش مهندسی کشور، در مقایسه با آموزشهای مشابه در کشورهای پیشرفته، بررسی ضوابط و ملاکهایی است که برای یک آموزش استاندارد پیشنهاد شده است. مهم‌ترین این ملاکها عبارت‌اند از: وضعیت دانشجویان و آموزشگران، هدفها و دستاوردهای برنامه، محتوای برنامه درسی، فرایند بهبود کیفیت برنامه، امکانات و حمایتهای صورت گرفته از برنامه. مقایسۀ برنامه‌های آموزش مهندسی کشور با این ملاکها نشان می‌دهد که محتوای فنی اغلب آنها کم و بیش مناسب است. در برنامه‌های آموزش مهندسی ایران توجه اصلی بر دانش‌افزایی است و بر آموزش علوم مهندسی تأکید و به ‌مسائلی چون توسعۀ مهارتها و نگرشهای مورد نیاز برای کار حرفه‌ای، توجه کمتری شده است. این در حالی است که تأکید آموزش مهندسی مدرن بر دستاوردها نیست؛ یعنی آن‌ چیزی که دانش‌آموختگان یک برنامه آموزش مهندسی فرا گرفته‌اند یا کاری که قادر به ‌انجام دادن آن هستند. مناسب‌ترین راه برای آگاهی از اقناع شدن این ملاک‌، ارزشیابی برنامه توسط یک سازمان مستقل است. گذر موفقیت‌آمیز از فرایند ارزشیابی در سطح ملی و سپس، بین‌المللی مستلزم رفع کاستیهای برنامه است. نظر به ‌اینکه در کوتاه مدت نمی‌توان به ‌یک برنامۀ آرمانی دست یافت، کمبودها را می‌توان اولویت‌بندی کرد و در مرحلۀ اول تمرکز را بر موارد دارای اهمیت بیشتر قرار داد. در این مقاله کاستیهای عمومی برنامه‌های آموزش مهندسی در کشور ایران در مقایسه با ملاکهای در نظر گرفته شده برای برنامه‌های آموزشی مشابه در دیگر کشور‌ها، بررسی و برخی از مهم‌ترین موانع در راه ارزشیابی موفق این برنامه‌ها تشریح و پیشنهادهایی برای برطرف کردن آنها ارائه شده است.