تأثیر خاک‌ورزی حفاظتی و متداول با مدیریت بقایا بر ویژگی‌های فیزیولوژیکی گندم (Triticum aestivum L.)

Abstract

به‌منظور بررسی تأثیر خاک‌ورزی حفاظتی و متداول با مدیریت بقایا بر ویژگی‌های فیزیولوژیکی گندم، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خردشده در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. تیمار‌های آزمایش شامل: الف) شیوه‌‌های خاک‌ورزی در سه سطح (خاک‌ورزی متداول، کمترین شخم، بدون شخم) و ب) مدیریت بقایا در سه سطح (0، 30 و60درصد بقایا) بودند. نتایج نشان داد که محتوای نسبی آب برگ، تفاوت دمای سایه‌انداز با محیط، محتوای سبزینة (کلروفیل) برگ (خواندن SPAD)، سطح برگ پرچم، پتانسیل آب برگ، تشعشع جذب‌شده در بین روش‌های مختلف خاک‌ورزی اختلاف معنی‌داری داشتند و بیشترین مقادیر صفات یادشده در تیمار بدون شخم به دست آمد که به ترتیب معادل 83 درصد، cº 36/7-، 35/47، cm²3/26، bar 19/11- و 22/90 درصد بود. در میزان مختلف کاربرد بقایا، محتوای نسبی آب برگ، تفاوت دمای سایه‌انداز با محیط و تشعشع جذب‌شده اختلاف معنی‌داری داشتند اما در خواندن SPAD، سطح برگ پرچم و پتانسیل آب برگ تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد. بالاترین عملکرد دانه در تیمار بدون شخم (2/6912 کیلوگرم در هکتار) و در بقایای 60 درصد (8/6980 کیلوگرم در هکتار) به دست آمد. آزمایش نشان داد خاک‌ورزی حفاظتی همراه بقایای بیشتر روی سطح خاک می‌تواند باعث بهبود برخی از ویژگی‌های فیزیولوژیکی شامل محتوای نسبی آب برگ، تفاوت دمای سایه‌انداز با محیط، خواندن SPAD، سطح برگ پرچم، پتانسیل آب برگ، تشعشع جذب‌شده و عملکرد گندم شود.