شناسایی و ارزیابی الگوی بیان ژن‌های دخیل در مسیر‌های سیگنال‌دهی در آجیلوپس (Aegilops tauschii) تحت تنش شوری

Abstract

شور شدن زمین­های کشاورزی یکی از مهم‌ترین عامل‌های محدودکنندۀ تولیدات کشاورزی و تهدیدکنندۀ امنیت غذایی در کشورهای جهان به­شمار می‌آید. فعال شدن مسیرهای سیگنالی نخستین رخداد در شناسایی تنش­های محیطی برای گیاهان به­شمار می‌آید. شناسایی اجزای شبکۀ سیگنالی در پاسخ به تنش شوری با استفاده از روش RNA Seq در گیاه آجیلوپس به‌عنوان منشأ ژنگان (ژنوم) DD در گندم، اهمیت زیادی دارد. توالی­یابی RNA به همراه استفاده از نرم‌افزار MapMan برای تفسیر عملکردی نتایج بیان ژن روش مناسب برای بررسی‌های ژن‌نامه شناسی (ژنومیکس) کارکردی در گیاهان به شمار می‌آید. لذا در این تحقیق با استفاده از کتابخانۀ تهیه‌شده از RNA استخراج‌شده از گیاهان کنترل و تحت تنش، اقدام به شناسایی و ارزیابی کمی ژن‌های دخیل در فرآیندهای سیگنالی شد. نتایج بیان ژن نشان داد که از بین 4506 رونوشت دارای تغییر بیان معنی­دار، فرآیندهای سیگنالی با 603 عدد BIN (59/11 درصد) بیشترین شمار را به خود اختصاص داد. همچنین مشخص شد که از بین اجزای شبکۀ سیگنالی، گیرندة (رسپتور) کینازها بیشترین شمار (222 عدد BIN) از ژن‌های تغییربیان‌یافته را شامل می­شوند که درواقع بیان­کنندۀ اهمیت آن‌ها است. این تحقیق به‌عنوان یک بررسی بنیادی به شمار می‌آید که زمینه برای انجام بررسی‌های انتقال ژن‌های مقاومت به شوری به گیاه گندم را فراهم می‌کند.