مطالعه خواب بذر، دوره پس رسیدگی و مقاومت به جوانه زنی قبل از برداشت در ژنوتیپ های جو (Hordeum vulgar L.)

Abstract

به منظور مطالعه خواب بذر، دوره پس رسی و مقاومت به جوانه زنی قبل از برداشت در جو تعداد 57 ژنوتیپ هلندی (مخلوطی از ژنوتیپ‌های جو دو و شش ردیفه) به همراه دو رقم شاهد ایرانی گرگان و والفجر در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در دو تکرار در سال 1383 کشت گردید. صفات تاریخ خوشه دهی، گلدهی و مرحله رشدی زادکس 92 در طی فصل رشد یادداشت برداری شدند و در مرحله رشدی زادکس 92 خوشه‌ها جمع‌آوری شدند. آزمون خواب بذر در شرایط حرارتی c ?20 سانتیگراد و در 3 تکرار انجام گردید و درصد جوانه‌زنی و خواب بذر اندازه گیری شد. از بین 57 ژنوتیپ، 36 ژنوتیپ، به همراه دو رقم شاهد درصد جوانه‌زنی پایینی داشتند که نشان دهنده سطح خواب بالا می‌باشد. برای تعیین طول مدت خواب در بذر، آزمون دوره پس رسیدگی به مدت پنج هفته بر روی ژنوتیپ‌های خواب و ارقام شاهد در 3 تکرار انجام شد. اغلب ژنوتیپ ها در همان هفته اول در حدود 90 % جوانه‌زنی داشتند که این نشانگر خواب سطحی این ژنوتیپ ها می باشد و تعدادی از ژنوتیپ‌ها و ارقام شاهد نیز با گذشت زمان در طول 5 هفته و به تدریج خواب خود را از دست دادند. ارزیابی جوانه‌زنی روی خوشه نیز به دو روش نمره جوانه‌زنی (Sprouting Score) و شاخص جوانه‌زنی (Sprouting Index) اندازه گیری شد. در هر دو روش ژنوتیپ های با سطوح بالای خواب بذر نسبت به جوانه‌سزنی روی خوشه مقاومت بالائی نشان دادند.