بررسی تغییرپذیری برخی ویژگی‌های فیزیولوژیک کلزا (Brassica napus L.) تحت تأثیر سطوح مختلف آبیاری

Abstract

در این بررسی واکنش 9 ژنوتیپ کلزا (<em>Brassica napus </em>L<em>.</em>) به سطوح مختلف آبیاری (50 ، 70 و100درصد ظرفیت زراعی) در مراحل اولیۀ رشد گیاهچه‌ها ارزیابی شدند. آزمایش به‌صورت فاکتوریل بر پایۀ بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در تابستان 1392 در گلخانه‌های تحقیقاتی دانشگاه ارومیه اجرا شد. برخی صفات فیزیولوژیکی شامل محتوای نسبی آب، هدایت روزنه‌ای، تعرق، نورساخت (فتوسنتز)، کارایی مصرف آب، وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن خشک ریشه و میزان قندهای محلول و نامحلول ارزیابی شد. نتایج پژوهش نشان داد که با کاهش سطوح آبیاری، میزان محتوای نسبی آب، هدایت روزنه‌ای، تعرق، نورساخت، کارایی مصرف آب، وزن تر و خشک اندام هوایی، وزن خشک ریشه و میزان قندهای نامحلول برگ‌ها کاهش و میزان دمای برگ، عدد SPAD و قندهای محلول افزایش پیدا کرد. در 100 درصد ظرفیت زراعی، بالاترین میزان نورساخت خالص مربوط به ژنوتیپ‌های زرفام و لیکورد بود. بیشترین کاهش میزان نورساخت خالص با افزایش تنش خشکی (50 درصد ظرفیت زراعی)، در ژنوتیپ لیکورد مشاهده شد. با اعمال تنش شدید خشکی، بیشترین وزن تر و خشک اندام هوایی در ژنوتیپ زرفام و کمترین میزان در ژنوتیپ‌های ظفر و لیکورد مشاهده شد. بر پایۀ نتایج تجزیۀ خوشه‌ا‌یی در 50 درصد ظرفیت زراعی، ژنوتیپ‌های مورد بررسی در دو گروه ژنوتیپ‌های به نسبت مقاوم (زرفام، کرج 2، اکاپی و کرج 3) و حساس (ساری گل، اپرا، ظفر، اس ال ام و لیکورد) قرار گرفتند.