تأثیر روش‌های مختلف خاک‌ورزی بر تراکم بانک بذر و مدیریت جودره (Hordeum spontaneum C. Koch) در مزارع گندم

Abstract

به‌منظور بررسی تأثیر روش‌های مختلف خاک‌ورزی بر تراکم بانک بذر و مدیریت علف هرز جودره در اراضی گندم در تناوب با ذرت، آزمایشی به‌صورت کرت‌های یک‌بار خردشده در قالب طرح پایۀ بلوک‌های کامل تصادفی با شش تکرار در دو سال زراعی (92-1391 و 93-1392) در اراضی مرکز تحقیقات کشاورزی زرقان فارس به اجرا درآمد. تیمارهای اصلی شامل خاک‌ورزی کامل، کم خاک‌ورزی و بی‌خاک‌ورزی و تیمارهای فرعی شامل کاربرد علفکش توتال (سولفوسولفورون 75درصد + مت سولفورون 5درصد) به میزان 40 گرم در هکتار در مرحلۀ ظهور گره دوم جودره و شاهد (بدون کنترل علف‌های هرز) بود. نتایج نشان داد، تراکم بانک بذر طی دو سال، به ترتیب در خاک‌ورزی کامل، کم خاک‌ورزی و بی‌خاک‌ورزی به‌صورت معنی‌دار بیشتر بود. گاوآهن برگردان‌دار موجب دفن بذرهای جودره ریزش کرده و افزایش دوام آن‌ها در لایه‌های خاک شد. به دلیل افزایش تراکم بانک بذر در خاک‌ورزی کامل، تراکم گیاهچه، سنبله و وزن خشک جودره نیز افزایش یافت. این امر موجب کاهش معنی‌دار عملکرد گندم در تیمار خاک‌ورزی کامل نسبت به کم خاک‌ورزی شد. در مجموع شیوه‌های مدیریتی متکی بر کم خاک‌ورزی به همراه علفکش، در کاهش بانک بذر و مدیریت درازمدت جودره مؤثر بوده ضمن اینکه عملکرد، نسبت به خاک‌ورزی کامل و بی خاک‌ورزی به‌صورت معنی‌دار بیشتر بود.