بررسی تأثیر کشت مخلوط ذرت و لوبیا چشم بلبلی بر فرونشانی علف‌های هرز

Abstract

به منظور بررسی تأثیر سیستم کشت مخلوط ذرت دانه‌ای و لوبیا چشم بلبلی بر روند تغییرات ماده خشک علف‌های هرز آزمایشی با استفاده از روش جایگزینی و افزایشی با نسبت اختلاط 1:1 (50% لوبیا + 50% ذرت)، 2:1 (33% لوبیا + 67% ذرت)، 1:2 (67% لوبیا + 33% ذرت)، (20% لوبیا+100% ذرت) و (10% لوبیا + 100% ذرت) در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی، دانشگاه زنجان به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در سه تکرار در سال زراعی 86 به اجرا درآمد .دراین تحقیق تراکم مطلوب و بالای مطلوب گیاه ذرت رقم سینگل کراس 647 موسوم به محقق (75 و 90 هزار بوته در هکتار) و برای لوبیا چشم بلبلی رقم پرستو (150 و 200 هزار بوته در هکتار) در نظر گرفته شد. نتایج نشان داد که بیشترین عملکرد دانه ذرت به میزان 8844 کیلوگرم در هکتار ازکشت مخلوط افزایشی با نسبت (100% ذرت + 20% لوبیا چشم بلبلی) و بیشترین عملکرددانه لوبیا چشم بلبلی به میزان 5/640 کیلوگرم در هکتار ازکشت مخلوط جایگزینی با نسبت (33% ذرت + 67% لوبیا چشم بلبلی) به دست آمد. اثر الگوی کاشت و تراکم گیاهی بر میزان ماده خشک علف‌های هرز در سطح یک درصد مؤثر بود و سیستم کشت مخلوط نسبت به تک‌کشتی در کنترل علف‌های هرز بهتر بوده است. در نسبت اختلاط 67% ذرت + 33% لوبیا چشم بلبلی به روش جایگزینی، کمترین میزان ماده خشک علف هرز به دست آمد. بررسی تراکم نسبی گونه‌های علف هرز نشان داد که تاج‌خروس ریشه قرمز (Amaranthus retroflexus) با 38 درصد تراکم، علف هرز غالب مزرعه بود و علف‌های هرز سلمه‌تره (Chenopodium album)، تاج‌خروس سفید (Amaranthus albus)، نیلوفر پیچ (Ipomoea hederacea)، تلخ‌بیان (Acroptilon repens)، گاو زبان بدل (Sophora pachycarpa)، سوروف (Echinochloa crus-galli)، توق (Xanthium pensylvanicum) و علف شور (Salsola kali) به ترتیب در رده‌های بعدی قرارداشتند. مقادیر نسبت برابری زمین بیش از یک به ترتیب در روش کشت مخلوط افزایشی 100% ذرت + 20% لوبیا چشم بلبلی و جایگزینی 67% ذرت+ 33% لوبیا چشم بلبلی، مزیت کشت مخلوط نسبت به تک کشتی را نشان داد.