مقایسه پاسخ‌های انتخاب مستقیم و همبسته عملکرد و اجزای عملکرد علوفه در ژنوتیپ‌های فستوکای بلند تحت شرایط معمول و تنش رطوبتی

Abstract

برای بهبود صفت پیچیده‌ای مانند عملکرد، یکی از مؤثرترین روش‌ها در گزینش ژنوتیپ‌های مطلوب، استفاده از شاخص‌های انتخاب می‌باشد. در این پژوهش، به منظور ارزیابی کارآیی روش‌های مختلف انتخاب، 50 ژنوتیپ فستوکای بلند (Festuca arundinace) در یک آزمایش مزرعه‌ای با دو سطح رطوبتی شامل شرایط معمول و تنش رطوبتی در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با سه تکرار در سال‌ 1389مورد ارزیابی قرار گرفتند. شاخص‌های انتخاب اسمیت-هیزل و پسک-بیکر بر‌اساس پنج صفت تعداد ساقه بارور، نسبت برگ به ساقه، ارتفاع بوته، درصد ماده خشک و قطر یقه و همچنین پاسخ های مستقیم و همبسته این صفات به همراه عملکرد علوفه خشک، برای هر یک از شرایط رطوبتی محاسبه شدند. هر دو شاخص در دو شکل، همراه با عملکرد و بدون عملکرد نیز مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج پاسخ مستقیم و همبسته صفات نشان داد که در شرایطی مشابه این آزمایش ژنوتیپ‌هایی با تعداد ساقه بارور، ارتفاع بوته، قطر یقه بیشتر و درصد ماده خشک کمتر از پتانسیل عملکرد بالاتری برخوردار می‌باشند. در شاخص اسمیت-هیزل، صفات عملکرد و تعداد ساقه بارور بالاترین پاسخ به انتخاب را در هر دو شرایط رطوبتی داشتند در حالی که در شاخص پسک-بیکر صفت عملکرد دارای پاسخ به انتخاب منفی بود. نتایج حاکی از آن بود که شاخص انتخاب اسمیت-هیزل (همراه با عملکرد) بالاترین کارایی انتخاب را دارا بود و می‌تواند برای انتخاب ژنوتیپ‌های مناسب در برنامه‌های اصلاحی فستوکای بلند مورد استفاده قرار گیرد.