تاثیر مواد ضد تعرق بر عملکرد دانه و خصوصیات فتوسنتزی دو رقم گندم در شرایط تنش خشکی

Abstract

<strong>به منظور بررسی تاثیر مواد ضد تعرق بر خصوصیات فیزیولوژیکی گندم مانند میزان فتوسنتز و کلروفیل کل (کلروفیل </strong><strong><em>a</em></strong><strong> و </strong><strong>(<em>b</em></strong><strong>، درصد پروتئین دانه، میزان عملکرد دانه، میزان تعرق و کارآیی مصرف آب فتوسنتزی ، آزمایشی بصورت اسپلیت پلات فاکتوریل و در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار، در سال 95-1394، در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میاندوآب استان آذربایجان­غربی انجام شد. عامل آبیاری شامل قطع آبیاری از مرحله ظهور سنبله، قطع آبیاری از مرحله گلدهی</strong><strong>(ظهور پرچم) و آبیاری کامل در کرت­های اصلی بود وکرت­های فرعی شامل تیمار­هایمحلول­پاشی با مواد ضد تعرق (پرومترین، کائولین، تماترم، کیتوسان و شاهد) و دو رقم گندم (زرین و میهن) بودند. نتایج نشان داد که تیمار پرومترین در مرحله قطع آبیاری در گلدهی نسبت به شاهد، دو میکرومول دی­اکسید کربن بر متر مربع در ثانیه فتوسنتز هر دو رقم را افزایش داد. بیشترین میزان کلروفیل کل (69/4 میکروگرم بر گرم وزن تر)، به</strong><strong>محلول­پاشی کیتوسان در شرایط قطع آبیاری در مرحله ظهور سنبله و بیشترین میزان کلروفیل </strong><strong><em>a</em></strong><strong><em>،</em></strong><strong> به تیمار کیتوسان (42/2 میکرو گرم بر گرم وزن تر) تعلق داشت. محلول­پاشی کیتوسان در رقم زرین و همچنین در مرحله قطع آبیاری در مرحله ظهور سنبله، بیشترین میزان کلروفیل </strong><strong><em>b</em></strong><strong> را دارا بود. تیمار کیتوسان، بیشترین میزان پروتئین دانه را در مرحله قطع آبیاری در گلدهی (27/12 میلی گرم بر گرم وزن خشک) داشت و نسبت در رقم میهن به شاهد، موجب افزایش عملکرد دانه به میزان 868 کیلوگرم در هکتار شد. کمترین میزان تعرق در مرحله قطع آبیاری در ظهور سنبله به‌دست آمد (83/3 میلی­مول آب بر متر مربع در ثانیه). نتایج نشان داد که تاثیرات، بسته به زمان اعمال تنش و نوع رقم می­تواند متغیر باشد و استفاده از مواد ضد تعرق، به‌ویژه کیتوسان می­توانند موجب بهبود خصوصیات فتوسنتزی گندم میهن و عملکرد دانه در شرایط تنش خشکی شود.</strong>.