اثر مصرف کود زیستی بر عملکرد و اجزای عملکرد ارقام ارزن معمولی (Panicum miliaceum L.) و دم روباهی (Setaria italica L.) در شرایط تنش کم‌آبی

Abstract

<strong>به‌منظور بررسی اثر رژیم‌های مختلف آبیاری و کاربرد کود زیستی بر صفات مورفولوژیک، فیزیولوژیک، عملکرد و اجزای عملکرد دو رقم ارزن، آزمایشی به‌صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح پایۀ بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه تحقیقاتی دانشگاه پیام نور شهرستان فریدونشهر در سال 1396 اجرا گردید. در این آزمایش رژیم های رطوبتی به‌عنوان عامل اصلی در سه سطح (تأمین 100، 75 و 50 درصد نیاز آبی گیاه) در کرت‌های اصلی و کاربرد کود زیستی در سه سطح شامل: عدم کاربرد، 5/0 و یک لیتر کود زیستی (باکتری ازتوباکتر کروکوکوم و آزوسپیریلوم برازیلنس به‌صورت بذرمال) و دو رقم ارزن (گلباف و باستان) به‌عنوان عوامل فرعی به‌صورت فاکتوریل درکرت‌های فرعی بودند. نتایج تجزیه واریانس داده ها نشان داد که تنش کم‌آبی موجب کاهش معنی‌دار ارتفاع بوته، روز تا رسیدگی، محتوای آب برگ، عملکرد بیولوژیک، تعداد خوشه در بوته، تعداد دانه در خوشه، وزن هزار دانه، عملکرد دانه و شاخص برداشت شد. بیشترین و کمترین عملکرد دانه ارزن در تیمارهای بدون تنش کم‌آبی و کاربرد یک لیتر کود زیستی و تنش شدید کم‌آبی و بدون مصرف کود زیستی (25/1071 و 75/318 کیلوگرم در هکتار) حاصل شد که حاکی از کاهش 2/63 درصدی ناشی از تنش شدید کم‌آبی بر این صفت می‌باشد. بر اساس نتایج به‌دست آمده از این آزمایش، کاربرد کود زیستی، توانست اثرات مضر ناشی از تنش کم‌آبی بر عملکرد و اجزای عملکرد در هر دو رقم ارزن را کاهش دهد. رقم باستان از نظر عملکرد بیولوژیک و دانه در رژیم</strong>­<strong>های مختلف رطوبتی، اعم از کاربرد و</strong><strong>عدم</strong><strong>کاربرد کود زیستی نسبت به رقم گلباف برتری نشان داد</strong><strong>.</strong>