اثر تنش خشکی و محلول‌پاشی سولفات روی بر برخی صفات فیزیولوژیکی، مورفولوژیکی و عملکرد روغن گشنیز (Coriandrum sativum L.)

Abstract

آزمایش مزرعه‌ای به‌صورت اسپلیت‌پلات بر پایه طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در سال 1395 در اردبیل اجرا گردید تا شاخص‌های فیزیولوژیکی و مورفولوژیکی وعملکردروغن گشنیز در واکنش به محلول‌پاشی روی و محدودیت آب ارزیابی شوند.فاکتورهای آزمایش شامل چهار سطح آبیاری (آبیاری بعد از 70، 100، 130 و 160 میلی‌متر تبخیر از تشتک کلاس A) و سه سطح محلول‌پاشی روی (شاهد (محلول‌پاشی با آب)، محلول‌پاشی با غلظت سه در هزار (1Zn) و محلول‌پاشی با غلظت شش در هزار (2Zn)) بودند.تیمارهای آبیاری و محلول‌پاشی به ترتیب در کرت‌های اصلی و فرعی قرار گرفتند.کاهش فراهمی آب به افت محتوای نسبی آب برگ و شاخص کلروفیل برگ منجر شد. با این حال، محتوای پرولین برگ تحت شرایط آبیاری محدود افزایش یافت. میانگین شاخص کلروفیل برگ به-طور معنی‌داری با کاربرد روی با غلظت شش در هزار نسبت به شاهد افزایش پیدا کرد.کاهش دسترسی به آب به افت میانگین ارتفاع بوته، قطر ساقه، تعداد برگ و عملکرد دانه منجر گردید. محلول‌پاشی با روی با غلظت شش در هزار موجب افزایش معنی‌دار ارتفاع بوته وعملکرد دانه شد. درصد روغن دانه گشنیز تحت تنش خشکی افزایش یافت، ولی عملکرد روغن در نتیجه تنش کم‌آبی کاهش پیدا کرد. عملکرد روغن با کاربرد روی با غلظت شش در هزار افزایش معنی‌داری یافت. بنابراین، محلول‌پاشی روی با غلظت سه در هزار در مناطق با آب و هوا و خاک مشابه محل اجرای طرح برای بهبود تولید عملکرد دانه و روغن گشنیز تأکید کرد. این امر در شرایط محدودیت آب دارای اهمیت بیشتری می‌باشد.