اثر تراکم کاشت بر خوابیدگی بوته و مؤلفه‌های عملکرد ارقام برنج

Abstract

به‌منظور بررسی اثر آرایش کاشت بر خوابیدگی بوته و عملکرد پنج رقم محلی برنج، آزمایشی به‌صورت کرت‌های خرد شده و در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با چهار تکرار در مزرعه‌ای واقع در شهرستان بابل در سال 1393 انجام شد. تیمارها شامل پنج رقم طارم محلی، طارم هاشمی، طارم دیلمانی، طارم لنگرودی و سنگ طارم به‌عنوان عامل اصلی و سه سطح تراکم کاشت 40، 80 و 120 بوته در مترمربع به‌عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شدند. کمترین تعداد کل خوشه‌چه و تعداد خوشه‌چه پوک در خوشه برای رقم طارم لنگرودی و کمترین تعداد پنجه در بوته و تعداد خوشه در متر مربع به‌ترتیب در رقم‌های طارم محلی و سنگ طارم مشاهده گردید. بیشترین مقاومت به شکستگی و کمترین شاخص خوابیدگی میانگره‌های سوم و چهارم در رقم طارم لنگرودی مشاهده گردید. تعداد کل پنجه در بوته با افزایش تراکم کاشت کاهش یافت در حالی‌که تعداد خوشه در متر مربع به طور معنی‌داری افزایش یافت. تعداد گره، طول میانگره‌های ‌اول و دوم‌، قطر میانگره چهارم و همچنین حرکت خمش میانگره‌های سوم و چهارم با افزایش تراکم روند کاهشی داشتند. حداقل شاخص خوابیدگی میانگره سوم و چهارم (65/199 و 4/241) مربوط به تراکم 80 بوته در مترمربع بود. اثرات متقابل رقم در تراکم کاشت بر کلیه صفات زراعی و خصوصیات مرفولوژیکی وابسته به خوابیدگی اثر معنی‌داری داشت. لذا، بین ارقام مختلف برنج در آرایش‌های مختلف کاشت از نظر شاخص‌های خوابیدگی و عملکرد تفاوت وجود داشت.