تجزیه چندمتغیره صفات کمی و کیفی ارقام امیدبخش پنبه تحت شرایط آب وهوایی سرد

Abstract

پنبه مهمترین گیاه لیفی جهان بوده و نقش بسیار مهمی در اشتغال‌زایی و توسعه صنایع نساجی ایفا می‌کند. انتخاب رقم مناسب برای منطقه آذربایجان غربی که خاستگاه پنبه ایران بوده است، اهمیت ویژه‌ای خواهد داشت. این مطالعه با هدف پیشنهاد رقم برای این استان از ارقام پنبه‌ای که از طریق روش‌های مختلف اصلاحی به‌دست آمده‌اند و از نظر یک یا چند صفت، برتری خود را نسبت به ارقام تجاری نشان داده‌اند، انجام گردید. در این مطالعه تعداد 8 رقم جدید پنبه به همراه دو رقم شاهد(ورامین و ساحل) در قالب طرح بلوک‌های کامل تصادفی با 4 تکرار طی سال‌های زراعی 1393، 1394 و 1395 مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس مرکب نشان داد که اثر متقابل تیمار در سال برای صفات عملکرد نهایی، عملکرد تک بوته و وزن تک قوزه در 05/0 همچنین تعداد قوزه در بوته در سطح احتمال 01/0 معنی‌دار شد. در تجزیه رگرسیون گام به گام دو متغیر تعداد قوزه در بوته، وزن تک قوزه وارد مدل شده و تجزیه علیت نشان داد که اثرمستقیم تعداد قوزه در بوته برعملکرد (0.9934) و اثرغیرمستقیم وزن تک قوزه و تعداد قوزه در بوته بر عملکرد (0.2178-) بیشتر از بقیه می‌باشد. همچنین تجزیه به مؤلفه‌های اصلی بهترین متغیرها با ارزش بالا برای دو مؤلفه‌ی اصلی را تعیین کرد که در هر دو مؤلفه تعدا قوزه در بوته (0.314) و (0.350-) حضور دارد.