ارزیابی محتوای اسانس موجود در برگ چهار گونه آلیوم (Allium sp.) از زیرجنس و بخش Allium

Abstract

جنس آلیوم با بیش از 850 گونه، دربرگیرنده 121 گونه ایرانی می‌باشد. با وجود مصرف بالای برگ آلیوم در ایران تاکنون در خصوص ارزیابی محتوای اسانس برگ آنها در شرایط زراعی تحقیق قابل توجهی صورت نگرفته است. در این تحقیق محتوای اسانس برگ چهار گونه آلیوم مربوط به زیرجنس و بخش Allium با استفاده از دستگاه گاز کروماتوگرام متصل به طیف سنج جرمی ارزیابی شد. نتایج نشان داد که برگ‌های تازه گونه‌های مورد مطالعه آلیوم حاوی اسانس، متشکل از ترکیبات قابل توجه و متنوعی می‌باشند که از لحاظ کمی و کیفی بسیار متفاوت، و به لحاظ تغذیه‌ای و دارویی می‌تواند حائز اهمیت باشند. تعداد 68، 21، 29 و 31 عدد ترکیب به ترتیب در اسانس گونه‌های پیازچه (A. fistulosum)، تره ایرانی (A. iranicum)، تره فرنگی (A. porrum) و سیر (A. sativum) و مجموع 127 ترکیب مختلف در زیرجنس و بخش Allium مشاهده شد. تری‌سولفید دی‌پروپیل (34%) و 1، 2، 4-تری‌تیولان 3،5-دی‌اتیل (16%) در A. iranicum، دی‌آلیل دی‌سولفید (46%) و تری‌سولفید دی‌-2- پروپنیل (11%) در گونه A. sativum ، تری‌سولفید دی‌پروپیل (%43/13)، دی آلیل دی‌سولفید (%38/10) و دی‌سولفید دی‌پروپیل (%93/8) در گونه A. fistulosum، و ان-هگزادکانوئیک اسید (%74/11)، دی‌سولفید دی‌پروپیل (%38/10) و تری‌سولفید دی-پروپیل (%26/8) در گونه A. porrum عمده‌ترین ترکیبات اسانس برگ را تشکیل دادند. با توجه به تنوع بالا در ترکیبات اسانس گونه‌های مورد مطالعه، می‌توان از نتایج پژوهش حاضر در مطالعات کموتاکسونومیک آلیوم‌ها و برنامه‌های اصلاحی آنها استفاده نمود.