بررسی تأثیر نظام‌های زراعی و سطوح آبیاری بر ویژگی‌های کمی و کیفی گیاه دارویی انیسون (Pimpinella anisum)

Abstract

شیوه­های کشاورزی جدید مانند کشاورزی کم نهاده، به‌طورمعمول ترکیبی از نظام‌های سنتی، اصول بوم‌شناختی (اکولوژیکی) و اطلاعات جدید علمی هستند که در راستای کاهش کاربرد نهاده­های شیمیایی طراحی شده­اند. در راستای همین هدف‌های آزمایشی به‌صورت کرت­های نواری بر پایة طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار در سال 1393-1392 در مزرعة تحقیقاتی دانشگاه فردوسی مشهد اجرا شد. تیمارها عبارت بودند از نظام‌های زراعی به‌عنوان عامل عمودی (کم نهاده، متوسط نهاده و پر نهاده) و سطوح آبیاری به‌عنوان عامل افقی (100، 80 و 60 درصد نیاز آبی گیاه انیسون). نتایج نشان داد، عملکرد کمی و کیفی انیسون تحت تأثیر نظام‌های زراعی و سطوح آبیاری قرار گرفتند. کارایی کاربرد نیتروژن تحت تأثیر نظام‌های زراعی قرار نگرفت اما میزان مصرف آب بر بهبود کارایی کاربرد نیتروژن مؤثر بود. کارایی مصرف آب در نظام کم نهاده پایین‌ترین میزان را داشت اما از لحاظ کارایی مصرف آب تفاوتی بین نظام پر نهاده و متوسط نهاده نبود. بالاترین کارایی مصرف آب و نیتروژن در تیمار 80 درصد نیاز آبی گیاه مشاهده شد. با در نظر گرفتن حفاظت از منابع آب می­توان گفت در تیمار 80 درصد نیاز آبی، گیاه از دیگر منابع موجود نیز به‌گونة مطلوب‌تری استفاده کرده است. همچنین درصورتی‌که سرمایه‌گذاری روی این گیاه به‌منظور تولید اسانس بالاتر باشد، نتایج آزمایش نشان داد، تیمار 80 درصد نیاز آبی مناسب­تر از 100 درصد نیاز آبی گیاه باشد.