ارزیابی قابلیت تولید محصولات عمدة زراعی در اراضی منطقة هشتگرد با استفاده از روش فائو

Abstract

نخستین گام در تعیین الگوی بهینة کشت گیاهان زراعی در کشاورزی و افزایش عملکرد و تولید در یک منطقه، شناسایی و ارزیابی قابلیت و ظرفیت (پتانسیل) تولید زمین‌های آن منطقه است. منطقة هشتگرد با گسترة تقریبی 1170 کیلومترمربع به‌دلیل نزدیکی به کلان­شهر تهران و تمرکز شمار زیاد واحدهای کشاورزی، صنعتی و خدماتی موقعیت سیاسی اقتصادی مهمی دارد. هدف از این تحقیق با توجه به نبود اطلاعات کافی در زمینة ظرفیت تولید اراضی منطقة هشتگرد برای کشت آبی محصولات زراعی، تعیین قابلیت اراضی منطقة هشتگرد برای زراعت آبی چهار محصول عمده و برآورد عملکرد آن‌ها در واحد سطح با استفاده از روش سازمان خواربار جهانی (فائو) و محاسبة درآمد خالص به ازای هر مترمکعب آب مصرفی بود. ظرفیت تولید گندم، جو، ذرت علوفه­ای و یونجه با استفاده از روش فائو در منطقة هشتگرد به­ترتیب 3/12، 3/8، 75 و 8/26 تن در هکتار محاسبه شد. ظرفیت تولید به‌دست‌آمده در منطقه، کارایی بالای تولید گیاهان زراعی در منطقة هشتگرد را پیش‌بینی می‌کند و از سوی دیگر عملکرد به‌دست‌آمده توسط کشاورزان نمونه نشان‌ می‌دهد که امکان رسیدن به ظرفیت تولید در منطقة هشتگرد وجود دارد. در منطقة هشتگرد به ازای هر مترمکعب آب 25/1 کیلوگرم گندم، 1/1کیلوگرم جو، 6/6 کیلوگرم ذرت علوفه‌‌ای و 2/1 کیلوگرم یونجه تولید شد. همچنین بررسی شاخص سود خالص آب مصرفی هر گیاه در منطقه بیانگر یک واقعیت اساسی یعنی هدررفت آب در منطقه است که نیازمند سیاست­گذاری‌‌های نوین در زمینة بهبود ارتقاء عملکرد گیاهان زراعی و بهره‌برداری بهینه از منابع آبی منطقه بر پایة ملاحظات زیست‌محیطی و اقتصادی است.