شناسایی ژنوتیپ‌های مقاوم به تنش خشکی در لوبیای چشم بلبلی با استفاده از شاخص‌های مقاومت

Abstract

برای بررسی و گزینش ژنوتیپ‌های مقاوم به خشکی لوبیای چشم‌بلبلی و تعیین مناسب‌ترین شاخص‌های مقاومت، سال زراعی 91-1390 پژوهشی در مزرعۀ تحقیقاتی گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشگاه تهران واقع در کرج انجام گرفت. در این پژوهش 31 ژنوتیپ لوبیای چشم‌بلبلی تهیه‌شده از بانک ژن دانشکدۀ کشاورزی در دو وضعیت آبیاری معمولی (بدون تنش) و آبیاری محدود (تنش خشکی از مرحلۀ گلدهی تا پایان دورۀ رشد) در طرح بلوک‌های تصادفی در سه تکرار ارزیابی شد. ژنوتیپ‌ها از نظر مقاومت به خشکی با شاخص‌های میانگین بهره‌وری (MP)، میانگین هندسی بهره‌وری (GMP)، میانگین هارمونیک بهره‌وری (HARM)، مقاومت به تنش (STI)، حساسیت به تنش (SSI)، مقاومت (TOL) و پایداری عملکرد (YSI) ارزیابی شدند. با توجه به وضعیت همبستگی آنها با عملکرد در دو وضعیت تنش و بدون تنش، چهار شاخص MP، GMP،HARM و STI بهترین شاخص‌ها در جداسازی ژنوتیپ‌های مقاوم انتخاب شدند. پس از ترسیم نمودار بای‌پلات، ژنوتیپ‌های 6، 10 و 23 ژنوتیپ‌های مقاوم با عملکرد بالا و ژنوتیپ‌های 28، 3، 9، 14، 26، 17، 20، 30، 27 و 12 ژنوتیپ‌های حساس به تنش خشکی شناسایی شدند.