تأثیر تراکم بوته و مدیریت علف‌هرز بر عملکرد نخود زراعی (Cicer arietinum L.)

Abstract

به منظور تعیین تراکم مطلوب گیاهی و بهترین روش مدیریت علف‌های‌هرز در زراعت نخود بهاره آبی آزمایشی در مزرعه پژوهشی پردیس کشاورزی و منابع طبیعی دانشگاه تهران (کرج) در سال زراعی 1390 - 1389 به صورت طرح کرت خرد‌شده در قالب بلوک کامل تصادفی در 4 تکرار اجرا شد. عامل اصلی شامل مدیریت علف‌های هرز در 9 سطح: 1- تری‌فلورالین پیش‌کاشت (960 گرم ماده مؤثر در هکتار)، 2- پندیمتالین پیش‌کاشت (825 گرم ماده مؤثر در هکتار)، 3- ایمازتاپیر پیش‌رویشی (70 گرم ماده مؤثر در هکتار)، 4- ایمازتاپیر پس‌رویشی (40 گرم ماده مؤثر در هکتار)، 5- کنترل مکانیکی (با فوکا)، 6- پیریدیت (1200 گرم ماده مؤثر در هکتار) به همراه کنترل مکانیکی، 7- پیریدیت پس‌رویشی (1200 گرم ماده مؤثر در هکتار)، 8- وجین دستی کامل (شاهد عاری از علف‌هرز) 9- بدون کنترل علف‌هرز (شاهد با حضور علف‌هرز) و عامل فرعی تراکم گیاهی در 3 سطح 35، 45 و 55 بوته در مترمربع بودند. نتایج نشان داد که تراکم بوته و تیمار‌های مدیریتی علف‌هرز بر صفات گیاه نخود تأثیر معنی‌داری داشتند. بیشترین مقدار عملکرد دانه (1827 کیلوگرم در هکتار) و بیولوژیک در تراکم 55 بوته در مترمربع تولید شد؛ با این‌حال تفاوت معنی‌داری از نظر این دو صفت با تراکم 45 بوته در متر‌مربع مشاهده نشد. تراکم 55 بوته با تفاوت معنی‌داری نسبت به تراکم 45 بوته در متر‌مربع کمترین بیوماس علف‌هرز را تولید کرد. پس از تیمار شاهد وجین دستی کامل، تیمار‌های پیریدیت + کنترل مکانیکی و پندیمتالین، بیوماس علف‌های هرز را به نحو مؤثری کنترل کردند؛ پندیمتالین پس از شاهد وجین دستی بالاترین عملکرد دانه و بیولوژیک نخود را در شرایط زراعی کرج تولید کرد.