بررسی روند جوانه زنی بذر کلزا (Brassica napus) و پیش بینی زوال بذر طی شرایط متفاوت انبارداری

Abstract

کلزا پس از سویا و نخل روغنی مقام سوم در تولید روغن جهان را داراست. شرایط نامساعد انبارداری،‌ به خصوص رطوبت نسبی بالای محیط انبار و مهمتر از آن دمای بالا،‌ به شدت بر کیفیت دانه های روغنی کلزا اثر می گذارد. به منظور بررسی اثر دما، محتوی رطوبت بذر و زمان بر روی زوال بذرها کلزا رقم اکاپی و همچنین کمی سازی این اثر و تعیین ضرایب حیات، این بررسی در آزمایشگاه بذر پردیس کشاورزی دانشگاه تهران به صورت فاکتوریل در غالب طرح کاملا تصادفی انجام گرفت. دما در 5 سطح (5 ،15،25، 35و 45 درجه سانتی‌گراد) ، محتوی رطوبت بذر در 4 سطح (5،9،13و17 درصد) و شش زمان (یک، دو، سه، چهار،پنج و شش ماه) به عنوان فاکتورهای این آزمایش بودند. بعد از هر بار نمونه گیری در زمان های انبارداری، آزمون جوانه زنی استاندارد در دمای 20 درجه سانتی گراد به مدت 7 روز بصورت top of paper انجام شد. هدایت الکتریکی نیز در چهار تکرار انجام گرفت. اثر سه گانه دما، محتوی رطوبت و زمان برای همه‌ی شاخص های درصد جوانه زنی کل، سرعت جوانه زنی، متوسط زمان جوانه زنی و شاخص بنیه در سطح یک درصد معنی دار بود.کمترین سطح زوال در دمای 5 درجه سانتی گراد با محتوی رطوبت 5 درصد بود که بعد از 6 ماه جوانه زنی از 98 به 93 درصد کاهش یافت. با گذشت زمان هدایت الکتریکی افزایش یافت و در دماهای بالا این افزایش بیشتر بود. ضرایب حیات نیز بعد از یکسال انبار داری با استفاده از معادله قابلیت حیات بذرمحاسبه گردید. ضرایب KE (65359/5)،CW (49975/2)، CH (04387/0) و CQ (00001438/0) محاسبه شد.