مکان یابی QTL های کنترل کننده صفات زراعی جمعیت هاپلوئید مضاعف جو حاصل از “Steptoe×Morex” در شرایط تنش خشکی

Abstract

به منظور مکان‌یابی نواحی ژنومی کنترل‌کننده برخی صفات زراعی مرتبط با تحمل به خشکی و تعیین ارتباط آنها با عملکرد دانه، آزمایشی با 72 لاین هاپلوئید مضاعف جو به همراه والدین آنها (استپتو و مورکس)، در مزرعه تحقیقاتی دانشکده کشاورزی دانشگاه زابل، در قالب دو طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار در دو شرایط نرمال و تنش خشکی اجرا گردید. صفات زراعی طول سنبله، طول ریشک، ارتفاع بوته، وزن هزار دانه، تعداد پنجه در بوته، تعداد سنبله در بوته، تعداد دانه در سنبله و عملکرد دانه مورد اندازه گیری قرار گرفتند. آماره های آماری ساده، تجزیه واریانس مرکب، همبستگی های ساده فنوتیپی داده ها پس از میانگین گیری محاسبه شدند. تجزیه QTL به روش مکان‌یابی فاصله‌ای مرکب (CIM) انجام شد. برای کلیه صفات مورد مطالعه اثر اصلی رقم بسیار معنی‌دار و تفکیک متجاوز از والدین در دو جهت مثبت و منفی مشاهده شد. در مجموع 40 عدد QTL شناسایی و واریانس فنوتیپی توجیه شده بوسیلة این QTL ها از 97/11 تا 49/64 درصد متغیّر بود. بیشترین مقدار LOD برای طول سنبله و روی کروموزوم H3 بدست آمد. R2 بالا و حدود اعتماد کم QTL ها نشان داد که پیوستگی بین مارکرها و QTL ها زیاد بوده و می‌تواند در برنامه‌های اصلاحی مورد استفاده قرار گیرند.