تأثیر زئولیت بر آب‌شویی نیترات، پایداری خاکدانه و رویش نهال بلندمازو (.Quercus castaneifolia C. A. Mey)

Abstract

زئولیت به‌‌دلیل خواص منحصربه‌فرد برای افزایش پایداری، سلامت و بهره‌وری خاک اهمیت دارد. این ماده اصلاحی موجب بهبود ویژگی‌‌های خاک، وضعیت تغذیه‌ای و رویشی گیاه می‌شود. در پژوهش پیش‌‌رو، به‌‌‌‌منظور بررسی اثرات اصلاحی زئولیت از روش گلدانی با نهال‌‌های بلندمازو (<em>Quercus castaneifolia</em> C. A. Mey) استفاده شد. زئولیت در سطوح صفر (شاهد)، پنج، 10 و 15 درصد وزنی به‌کار برده شد. برای اندازه‌‌‌‌گیری آب‌شویی نیترات از تیمار اوره (به‌‌عنوان منبع نیتروژن) به مقدار 100 کیلوگرم در هکتار یا 0/5 درصد وزنی استفاده شد. مشخصه‌‌های رویشی نهال‌‌ها شامل ارتفاع، قطر یقه، زی‌‌توده‌ ریشه، ساقه، برگ و کل در انتهای دوره اندازه‌‌گیری شدند. ویژگی‌‌های تغذیه‌ای برگ (نیتروژن، فسفر و پتاسیم)، ویژگی‌‌های خاک (ازت، فسفر، پتاسیم، کربن، اسیدیته، هدایت الکتریکی و درصد رطوبت نسبی) و نمایه‌های پایداری خاکدانه (میانگین وزنی قطر خاکدانه، میانگین هندسی قطر خاکدانه، بعد فراکتال، درصد خاکدانه‌‌های پایدار در آب، درجه دانه‌بندی و وضعیت دانه‌بندی) بررسی شدند. نتایج نشان داد که استفاده از زئولیت باعث افزایش معنی‌‌دار رویش قطری و ارتفاعی، زی‌توده و بهبود عناصر تغذیه‌ای خاک و برگ نهال‌‌های بلندمازو و همچنین بهبود نمایه‌های پایداری خاکدانه شد. یافته‌های پژوهش پیش‌‌رو حاکی از آن بود که اضافه کردن پنج درصد زئولیت با کاهش آب‌شویی نیترات و افزایش پایداری خاکدانه‌‌ها، موجب افزایش رویش نهال‌‌ها می‌‌شود.