بررسی خواص مکانیکی خاک طرح جنگل‌داری زیارت گرگان و کاربرد آن در جاده‌سازی

Abstract

دخالت در جنگل پدیده‌ای است که اگر بدون شناخت و آگاهی صورت گیرد و عواقب و خطرات احتمالی آن پیش بینی نگردد، آثار مخربی به‌دنبال خواهد داشت. جاده‌سازی نوعی دخالت در اکوسیستم جنگل به‌شمار می‌رود. بنابراین، شناخت و آگاهی درمورد ویژگی‌های مکانیکی خاک از اصول اولیه جاده‌سازی محسوب می‌شود. در این بررسی، ویژگی‌های مکانیکی خاک محدوده طرح جنگل‌داری زیارت مورد مطالعه قرار گرفت. روش بررسی شامل دو مرحله بود. ابتدا نقشه‌های زمین‌شناسی، هیدروگرافی، شیب، جهت شیب و حرکت‌های توده ای خاک در مقیاس 1/1000 تهیه گردید. مرحله دوم شامل آزمایش مکانیکی خاک بود. در مجموع، 30 نمونه خاک از اطراف جاده‌های اصلی و فرعی به طریق سیستماتیک تهیه و در آزمایشگاه مکانیک مورد آزمایش قرار گرفتند که شامل آزمایش‌های رطوبت طبییعی، رطوبت بهینه، حد روانی، حد خمیری و دانه‌بندی بودند. نتایج نشان دادند که خاک منطقه مورد مطالعه رطوبت طبیعی زیادی دارد و تعدادی از نمونه‌ها رطوبتشان با حد خمیری خاک یکسان است. حد روانی برخی از نمونه‌ها بیش از 50 درصد بود. در این آزمایش با استفاده از نتایج، چهار نوع خاک بر اساس رده‌بندی یونیفاد شناسایی گردید که عبارت بودند از خاک‌های CH، MH، ML، CL. این خاک‌ها ریزدانه بوده و جهت زیرسازی و روسازی مناسب نیستند و نیز نسبت به لغزش و حرکت‌های توده‌ای خاک حساس و مستعد هستند. بنابراین، با استفاده از نقشه‌های مختلف و نتایج آزمایش خاک، نقشه محدودیت خاک از نظر پایداری در سه طبقه پایداری کم، پایداری متوسط و تقریباً پایدار تهیه گردید.