بررسی جوامع پده در حاشیه رودخانه کارون

Abstract

پده (<em>Populus euphratica</em>) به‌علت تحمل در برابر دامنه زیاد درجه حرارت و شوری خاک یکی از مهم‌ترین درختان در مناطق گرم و خشک بعضی از کشورها از جمله ایران محسوب می‌شود. این گونه در استان خوزستان به‌صورت بیشه‌زارهایی در حاشیه رودخانه‌های بزرگ خوزستان به‌طور وسیع گسترش داشته و اهمیت زیادی از جنبه حمایتی و نیز تولید چوب و تأمین علوفه دام دارد. از نظر اقلیمی، رویشگاه این گونه در منطقه مورد بررسی بر اساس روش آمبرژه در اقلیم بیابانی گرم قرار دارد. همچنین، بر اساس منحنی‌های آمبروترمیک ایستگاه‌های منطقه، طول دوره خشکی به‌طور میانگین بین 7 ماه تا 8 ماه در سال است. خاک‌های منطقه منشأ آبرفتی داشته که از شسته شدن مواد آهکی، مارنی، گچی و نمکی تشکیلات زاگرس ناشی شده است. بافت خاک در افق‌های بالایی سبک و در قسمت‌های پایین‌تر تا متوسط تغییر می‌کند. پوشش گیاهی منطقه بر اساس تراکم پوشش درختان پده از روی عکس‌های هوایی به 3 شکل درختزارهای متراکم، با تراکم متوسط و پراکنده تعیین گردید. در هر 3 شکل رویشی، گونه غالب درخت پده در اشکوب بالا و درختچه‌هایی نظیر گز و لگجی همراه گیاهان علفی و بعضی از گندمیان در آشکوب پایین قرار می‌گیرد. اندازه‌گیری میانگین فاصله درختان از یکدیگر همراه با اندازه‌گیری‌های قطر برابر سینه، ارتفاع و مساحت تاج نشان می‌دهد که تعداد در هکتار درختان در دو منطقه شوشتر و گتوند به‌ترتیب 357 و 339 و درصد تاج‌پوشش نیز به‌ترتیب 6. 72 و 4. 68 بوده است. همچنین، به‌منظور تعیین میانگین رویش قطری سالانه و سن تقریبی از تعدادی درختان پده در قطر برابر سینه به وسیله مته سال‌سنج نمونه‌هایی تهیه شد. نتایج به‌دست آمده نشان می‌دهند که رویش قطری سالانه درختان پده در دو منطقه شوشتر و گتوند به‌ترتیب 63. 9 و 54. 9 میلی‌متر و سن تقریبی به‌ترتیب 35 و 36 سال برآورد گردیده است.