بیولوژی و فیزیولوژی تولید مثل جنسی در بنه (Pistacia atlantica subsp. mutica)

Abstract

پسته وحشی یا بنه ((<em>Pistacia atlantica </em>subsp. <em>mutica</em> یکی از گیاهان بومی ایران است که اهمیت زیادی در پوشش گیاهی رشته کوه زاگرس دارد. صفات مورد مطالعه گلها و میوه‌های در حال رشد شامل زمان ظهور کیسه جنینی، آندوسپرم، جنین در مراحل مختلف رشد تا هفته شانزدهم، وجود لوله گرده و آثار آن در هفته اول پس از لقاح مورد مطالعه قرار گرفت. نمونه‎هایی که برای مطالعه لوله گرده تا آخر هفته اول جمع‌آوری شدند، در محلول Carnoy's تثبیت شدند. آن دسته از نمونه‌هایی که برای مطالعه کیسه جنینی، جنین و آندوسپرم برداشت شدند با محلول تثبیت کننده FAA تثبیت و بعد در الکل اتیلیک 75% و در یخچال نگهداری شدند. در این روش برای مطالعه تندش و رشد لوله گرده در بافت گل ماده از ماده رنگی آنیلین بلو با نور فرابنفش (UV) استفاده شد. همچنین نمونه‏هایی به منظور مطالعه بافتهای تخمدان، تخمک و اندامهای اصلی گل‎ (کلاله و خامه) و نیز چگونگی حرکت لوله گرده در آنها جمع‌آوری و تثبیت شدند. بعد از آنها برشهای 3-7 میکرونی تهیه و با مواد رنگی تولوئیدین بلواُُ (TBO) و پریدیک اسید و اسید شیفس رنگ‌آمیزی و با میکروسکوپ نوری مطالعه شدند. داده‎های جمع‌آوری شده پس از تبدیل با استفاده از برنامه آماری Nested تجزیه شد و رسم گرافها با استفاده از برنامه Excel انجام شد.<br /> با توجه به اهداف اصلی طرح مبنی بر انتخاب محل مناسب کاشت بنه به منظور بهره‌وری بهینه از این گیاه و نوع و میزان مشکلاتی که بر سر راه رشد و نمو میوه بنه وجود دارد، نتایج حاصل گویای بهترین باردهی در عرصه‌های جنوبی و کف دره‌ها و بهترین استقرار در شیبهای شمالی و کف دره‌ها است. همچنین مشکلاتی که رشد و نمو میوه بنه را به مخاطره می‌اندازند بیشتر در مراحل اولیه رشد و نمو جنین ظاهر می‌شوند.