واکنش ریشه اکالیپتوس (Eucalyptus camaldulensis Dehnh.) نسبت به تنش خشکی

Abstract

در این تحقیق تأثیر تنش خشکی بر پراکنش وزنی و طولی ریشه درختان سه ساله اکالیپتوس (<em>Eucalyptus camaldulensis </em>Dehnh<em>.</em>) در ایستگاه تحقیقات بیابان‌زدایی شهید صدوقی یزد مورد بررسی قرار گرفت. درختان در داخل لایسیمترهای وزنی و زهکش‌دار کشت و تحت تأثیر تیمارهای رطوبتی شامل 100% (آبیاری به‌حد کافی)، 70% (تنش ملایم) و 40% (تنش شدید) قرار گرفتند. تأمین رطوبت خاک به‌وسیله آبیاری و از طریق اندازه‌گیری رطوبت در اعماق مختلف با دستگاه TDR انجام شد. پراکنش وزنی و طولی ریشه‌ها در اعماق کمتر از 30، 30 تا 60، 60 تا 90 و 90 تا 120 سانتی‌متری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بررسی‌های به‌عمل‌آمده نشان داد که تنش خشکی موجب کاهش وزن و طول ریشه گردید، به‌گونه‌ای که بین هر یک از تیمارهای رطوبتی اختلاف معنی‌داری (P<0.001) مشاهده شد. پراکنش ریشه از نظر وزنی و طولی در اعماق مختلف نیز معنی‌دار بود (P<0.001)، به‌گونه‌ای که با افزایش عمق میزان وزنی ریشه کاهش و مقدار طولی آن افزایش یافت. تأثیر تیمارهای رطوبتی بر مقدار پراکنش وزنی و طولی ریشه در اعماق مختلف نیز معنی‌دار (P<0.001) بود. طول ریشه در تیمارهای 100% و 70% ظرفیت زراعی با افزایش عمق افزایش یافت، با وجود این در تیمار تنش شدید (40% ظرفیت زراعی) مقدار آن با افزایش عمق، کاهش یافت. بنابراین نفوذ عمقی ریشه <em>E. camaldulensis</em> به‌طور کامل به‌میزان رطوبت موجود در خاک وابسته بوده، به‌گونه‌ای که تنش شدید موجب توقف رشد ریشه در اعماق خاک می‌گردد.