شکستن خواب و جوانه‌زنی در بذر گیلاس وحشی (Prunus avium)

Abstract

گیلاس وحشی یکی از پهن‌‌برگان بومی سریع‌الرشد در جنگلهای هیرکانی می‌باشد که می‌تواند چوب باارزشی تولید کند. بذر گیلاس دارای خواب عمیقی است و تنوع زیادی در روشهای شکستن خواب بذر آن وجود دارد. با توجه به اهمیت گیلاس وحشی، این مطالعه به‌منظور غلبه بر خواب و جوانه‌زنی بذر آن انجام شد. برای این مقصود، بذر لازم از منطقه علی‌آباد کتول واقع در جنگلهای استان گلستان جمع‌آوری شد. سپس برای شکستن خواب بذر لایه‌پردازی گرم و به‌دنبال آن لایه‌پردازی سرد با سه تیمار با مزوکارپ، بدون مزوکارپ و بدون اِندوکارپ اجرا شد؛ به این صورت که بذرها به‌مدت 4 هفته تحت لایه‌پردازی گرم در دمای 20 درجه سانتی‌گراد و به‌مدت 10 هفته تحت لایه‌پردازی سرد در دمای 5 درجه سانتی‌گراد قرار گرفتند. نتایج حاصل از این مطالعه نشان داد که لایه‌های مزوکارپ و اِندوکارپ تأثیر معنی‌داری در غلبه بر خواب و جوانه‌زنی بذر گیلاس وحشی دارند. درصد جوانه‌زنی، سرعت جوانه‌زنی و ارزش جوانه‌زنی در بذرهای لایه‌پردازی شده بدون اِندوکارپ بیشتر از بذرهای لایه‌پردازی شده با مزوکارپ و بدون مزوکارپ بود. بنابراین با توجه به نتایج این تحقیق، تیمار بدون اِندوکارپ مطلوبترین تیمار برای شکستن خواب بذر و بهبود وضعیت جوانه‌زنی در بذر گیلاس وحشی می‌باشد.