بررسی برخی شرایط اکولوژیکی گونه محلب (Cerasus mahaleb (L.) miller) در جنگل های استان خوزستان (مطالعه موردی: جنگل های شهرستان باغملک)

Abstract

این مطالعه به‌منظور بررسی شرایط اکولوژیکی گونۀ محلب (<em>Cerasus mahaleb</em>)در جنگلهای شهرستان باغملکدر استان خوزستان در دو منطقه تاگک امامزاده عبداله و محبعلی انجام شد. برای این منظور از 72 قطعه نمونه به ابعاد 50×50 متر استفاده شد. با توجه به پراکندگی این گونه، روش خطی برای این مطالعه انتخاب شد. البته برای اینکه بتوانیم شرایط اکولوژیکی آن را مورد بررسی قرار دهیم، 20 خط با فاصلۀ 100 متر از یکدیگر از رودخانه و دره به سمت قله کوه پیاده شد و بر روی این خطوط قطعات نمونه 25 آری به‌روش تصادفی- سیستماتیک با فاصلۀ 150 متر پیاده شدند. در داخل هر یک از قطعات نمونه نوع گونه‌های درختی و علفی، زادآوری گونه‌های چوبی، برخی عوامل شیمیایی و فیزیکی خاک و عوامل توپوگرافی برداشت شدند. به‌منظور بررسی روابط بین گونه‌های درختی و علفی و عوامل خاکی و توپوگرافی از نرم‌افزارهای PC-Ord (روش سنجش چندبعدی غیرمتریک NMDS) و SPSS استفاده شد. نتایج نشان داد که گونه محلب در ارتفاعات 1950 تا 2450 متر از سطح دریا، دامنه‌های خشک (اغلب جنوب‌غربی) و به‌طور عمده در شیب‌های 50 تا 70 و 30 تا 50 درصد گسترش دارد. متوسط pH خاک این گونه برابر با 84/7، متوسط EC خاک برابر با 08/13 دسی‌زیمنس بر متر و بافت خاک رسی، رس- لومی و شن- رسی- لومی است. زادآوری آن نیز با افزایش ارتفاع از سطح دریا افزایش می‌یابد. همچنین نتایج این تحقیق نشان داد که گونۀ محلب بیشترین تشابه اکولوژیکی را با درختان ون (<em>Fraxinus rotundifolia</em>)، بادامک (<em>Amygdalus scoparia</em>)، انجیر کوهی (<em>Ficus carica</em>)، بید (<em>Salix persica</em> Boiss)، تا (<em>Celtis caucasica</em>)، زالزالک (<em>Crataegus aronia</em>)، شن (<em>Lonicera nummularifolia</em>)، کیکم (<em>Acer monspessulanum</em>) و ارس (<em>Juniperus polycarpus</em>) و کمترین تشابه اکولوژیکی را با درختان خشگ (<em>Daphne mucronata</em>)، بلوط ایرانی (<em>Quercus brantii</em>)، بنه (<em>Pistacia mutica</em>) و خنجوک (<em>Pistacia khinjuk</em>) دارد.