ارزیابی بلندمدت التیام زخم در درختان صدمه دیده در اثر عملیات چوب‌کشی (مطالعه موردی: جنگل خیرود)

Abstract

امروزه با توجه به اعمال شیوه جنگل‌‌شناسی نزدیک به طبیعت برای مدیریت جنگل­های هیرکانی و پراکندگی برداشت در این شیوه، کاهش صدمات به توده باقی­مانده اهمیت زیادی پیدا کرده است. هدف از این پژوهش، بررسی و مقایسه بلندمدت مقاومت گونه‌ها و قطرهای مختلف درختان در مقابل زخم‌های ایجاد شده با اندازه‌، شدت و محل‌های متفاوت و چگونگی تغییرات در محل زخم (التیام و بسته شدن زخم) بود. این پژوهش در بخش پاتم و نم­خانه جنگل خیرود با اندازه‌گیری صدمه به درختان باقیمانده در فاصله پنج متر از دو طرف محور مرکز مسیرهای چوبکشی به‌صورت پیمایش زمینی و آماربرداری صددرصد از درختان صدمه دیده انجام شد. نتایج نشان داد که بین نوع گونه و مقدار التیام اختلاف معنی‏داری وجود داشت و راش مقاوم‌ترین گونه در مقابل صدمه مکانیکی بود. با افزایش قطر و با افزایش اندازه زخم (مساحت اولیه زخم)، نسبت التیام به­طور معنی­داری کاهش می­یافت. با افزایش ارتفاع محل زخم، درصد التیام زخم تغییر معنی­داری نداشت و با افزایش شدت زخم، درصد التیام به­طور معنی­داری کاهش می­یافت. همچنین، سن زخم اثر معنی‌داری بر نسبت التیام زخم و موقعیت درختان در مسیر چوبکشی تأثیر معنی‌داری بر مقدار صدمات به درختان باقی­مانده داشت. با توجه به این نکته که بیشتر زخم­ها در ارتفاع تا یک متری درخت ایجاد می­شوند و این قسمت از درخت با ارزش­ترین قسمت چوب است،‌ بنابراین تلاش برای کاهش آثار صدمات به توده باقی­مانده هنگام عملیات چوب‌کشی زمینی ضروری است.