پهنه‌بندی خطر آتش‌سوزی جنگل با استفاده از روش ترکیبی نسبت فراوانی- انتروپی شانون

Abstract

پژوهش پیش‌­رو به بررسی قابلیت روش­ نسبت فراوانی و ترکیبی از این روش با انتروپی شانون در تهیه نقشه حساسیت آتش‌سوزی در استان چهارمحال و بختیاری می­‌پردازد. در ابتدا مناطق آتش­‌سوزی گذشته در این استان بر مبنای اطلاعات موجود و عملیات میدانی شناسایی شدند. از 132 آتش­‌سوزی شناسایی‌شده، به‌طور تصادفی 92 مورد (70%) برای فرآیند مد­­ل­سازی و 40 مورد (30%) باقیمانده برای اعتبارسنجی درنظر گرفته شد. بر اساس اطلاعات موجود در منطقه مورد مطالعه، 13 عامل مرتبط با خصوصیات توپوگرافی، اقلیمی و انسانی به‌عنوان عامل‌های مؤثر بر وقوع آتش­‌سوزی درنظر گرفته شد. با استفاده از مدل نسبت فراوانی و مدل ترکیبی ارتباط بین نقاط آتش­‌سوزی و عامل‌های مؤثر بررسی شد. نتایج مدل­‌ها مبنای ساخت نقشه‌‏های پتانسیل خطر آتش­سوزی قرار گرفت. نتایج ارزیابی که با استفاده از روش مشخصه عملکرد سیستم (ROC) و سطح زیر منحنی (AUC) انجام شد، نشان داد که مدل ترکیبی با قابلیت محاسبه میزان اهمیت عامل‌ها و همچنین هر یک از طبقات آنها، کارایی بهتری در تهیه نقشه پتانسیل خطر آتش‌سوزی دارد. نرخ موفقیت و پیش‌‏بینی برای مدل نسبت فراوانی و مدل ترکیبی به‌ترتیب 79/02 و 75/72 درصد و 85/16 و 82/91 درصد محاسبه شد. بر اساس نتایج، بیشتر از یک‏‌سوم مساحت استان چهارمحال و بختیاری در طبقات خطر زیاد تا خیلی زیاد آتش­‌سوزی قرار می‌گیرند که در این میان، عامل‌های کاربری اراضی، نوع خاک و فاصله از جاده دارای بیشترین اهمیت هستند.