رویکرد ترکیبی در ارزیابی معیارها و شاخص‌های مدیریت پایدار جنگل در سطح محلی (مطالعه موردی: حوضه آبخیز لیرابی، استان چهارمحال و بختیاری)

Abstract

مدیریت پایدار یک واحد مدیریتی جنگل مستلزم سازگار کردن معیارها و شاخص‌های بین‌المللی و ملی در سطح محلی است. در پژوهش پیش‌رو با استفاده از رویکردی ترکیبی شامل روش بالا به پایین و پایین به بالا و با بهره‌گیری از نظر همه دست‌اندرکاران اصلی و گروه کارشناسی و همچنین استفاده از تکنیک پشتیبانی تصمیم ترکیبی سوات و فرایند تجزیه تحلیل سلسله‌مراتبی، معیارها و شاخص‌های پایداری در سطح حوزه آبخیز لیرابی استان چهارمحال و بختیاری تعیین و اولویت‌بندی شد. از بین 10 معیار و 48 شاخص اولیه، شش معیار و 30 شاخص محلی متناسب با وضعیت حوزه انتخاب شد. نتایج به‌دست‌آمده از وزن‌دهی معیارها و شاخص‌ها نشان داد که کارکردهای اقتصادی و اجتماعی و کارکرد‌های حمایتی و حفاظتی دارای بیشترین وزن در بین معیارهای تعیین‌شده بودند. در بین شاخص‌های تعیین‌شده برای هر معیار، شاخص‌های مدیریت دام و کاهش خسارت‌های ناشی از آن، تقویت نیروهای حفاظتی، توسعه سطح جنگل‌کاری‌های اقتصادی و مشارکتی، افزایش تولید محصولات فرعی جنگل، مشارکت جوامع محلی در منافع حاصل از جنگل و تساوی حقوق، آموزش مشاغل جایگزین با نظر جوامع محلی و ایجاد مکانیسم مناسب برای حل تضادها و نقاط اختلافی بین مردم و منابع طبیعی دارای بیشترین وزن بودند. از نتایج این پژوهش می‌توان به‌عنوان راهنمایی برای توسعه معیارها و شاخص‌های محلی بهره برد.