مدل‌سازی میزان هدررفت منابع آب پس از قطع و خروج درختان از جنگل‌های هیرکانی

Abstract

بحران کمبود آب و شدت تأثیرات پدیده النینو در چند سال اخیر، از مهمترین موضوعاتی است که باید مورد توجه قرار گیرد. هدف پژوهش پیش‌رو ارایه مدل‌های بهینه برای پایش بهینه تغییرات مقادیر آب ذخیره‌شده در درختان با توجه به اهمیت زیاد آن در روند چرخه آب و ایجاد کلیما در جنگل‌های آمیخته راش گلندرود نور بود. در سال 1390،پس از دیسک‌برداری به ‌ازای دو تا پنج متر طول تنه 174 درخت قطع‌شده، نمونه‌های چوبی با ابعاد ثابت تکه‌برداری شدند و در آون خشک شدند. پس از توزین تنه درختان در عرصه و تفاضل بین وزن تر و زی‌توده با احتساب ضریب خشکی محاسبه‌شده، مقادیر وزنی ذخایر آب اندازه‌گیری شد. برای مدل‌سازی متغیر پاسخ، از تحلیل خطی ساده، چندگانه و غیرخطی استفاده شد. نتایج نشان داد که مدل‌های خطی ساده و چندگانه، دقت برآوردی قابل قبولی برای پیش‌بینی تغییرات ذخایر آب زی‌توده تنه درختان نداشتند. برخلاف آن، مدل توانی، نمایی و منحنی <strong>S</strong> دارای دقت برآورد قابل ملاحظه بودند که با ارزیابی مدل‌ها، مدل توانی به‌عنوان بهترین مدل با قطعیت پیش‌بینی انتخاب شد. با توسعه مدل مذکور، درنهایت معادله بازنمایی تبدیلی لگاریتم مدل توانی به‌عنوان مدل بهینه نهایی برای برآورد ذخایر فعلی و پیش‌بینی تغییرات ذخایر آب تنه درختان برای سال‌های آینده مشخص شد. درواقع، میزان هدررفت کل ذخایر آب تنه درختان در ارتباط با چرخه آب پس از قطع و خروج از جنگل‌های مذکور با استفاده از مدل ارایه‌شده در مقیاس وسیع امکان‌پذیر است.