تحلیل روند پایداری عملیات احیاء و توسعه جنگل‌‌های مانگرو در سواحل استان هرمزگان

Abstract

ارزیابی پایداری عملیات توسعه جنگل<strong>‌</strong>های مانگرو زمینه و بستر مناسب را برای مدیریت صحیح و انتخاب و اولویت<strong>‌</strong>بندی برنامه<strong>‌</strong>ریزی توسعه و احیاء این جنگل<strong>‌</strong>ها فراهم می‌کند. در همین راستا در این مطالعه تحلیل روند پایداری عرصه<strong>‌</strong>های جنگل<strong>‌</strong>کاری سواحل استان هرمزگان در 31 رویشگاه دست<strong>‌</strong>کاشت این استان موردمطالعه قرار گرفت. رویکرد مورداستفاده در این پژوهش، استفاده از معیارها و شاخص<strong>‌</strong>های پایداری مناطق جنگلی است، بنابراین براساس دو معیار وسعت منابع جنگلی و سلامتی و زنده<strong>‌</strong>مانی جنگل و چهار شاخص تغییرات سطح جنگل، تغییرات تراکم، متوسط رشد ارتفاعی و متوسط زادآوری، میزان پایداری گستره<strong>‌</strong>های جنگل<strong>‌</strong>کاری مورد تحلیل قرار گرفت. برای اندازه<strong>‌</strong>گیری شاخص<strong>‌</strong>ها از تصاویر ماهواره‌ای و نمونه‌برداری تصادفی استفاده شد. نتایج نشان دادند که درصد افت سطح جنگل<strong>‌</strong>کاری در سواحل استان هرمزگان 68 درصد است. رویشگاه<strong>‌</strong>های مستقر در شهرستان قشم دارای بیشترین متوسط تراکم جنگلی (1057 اصله در هکتار) و در بندر خمیر این شاخص کمترین است (320 اصله در هکتار). بیشترین درصد افت سطح جنگل در شهرستان جاسک با 79/5 درصد و کمترین آن در شهرستان قشم با 51/5 درصد همراه بوده است. تحلیل وضعیت پایداری عرصه<strong>‌</strong>ها نشان داد، 48 درصد رویشگاه<strong>‌</strong>های دست<strong>‌</strong>کاشت در وضعیت ناپایداری خیلی زیاد و 36 درصد در وضعیت ناپایداری زیاد قرار دارند. براساس رتبه<strong>‌</strong>بندی پایداری انجام<strong>‌</strong>شده، وضعیت پایداری در گستره<strong>‌</strong>های جنگل<strong>‌</strong>کاری شهرستان قشم نسبت به سایر عرصه<strong>‌</strong>ها در شرایط مناسب<strong>‌</strong>تری قرار دارد و در این میان رویشگاه اسکله هامون در جزیره قشم در وضعیت پایداری بالاتری قرار دارد.